Czytelnia / Albert Camus

Albert Camus (ur. 7 listopada 1913 roku w Mondovi, zm. 4 stycznia 1960 roku w Villeblevin) – francuski pisarz, dramaturg, eseista i reżyser teatralny. 

Zdobył wykształcenie dzięki wychowawcy, który po długich staraniach uzyskał dla niego stypendium naukowe. Duże znaczenie w życiu Camusa miała znajomość z profesorem Louisem Germainem, który zachęcał go do nauki i podsuwał mu klasyczne dzieła literatury (pod wpływem jednej z tych lektur – Żywotów Cezarów Swetoniusza – napisze później dramat Kaligula). Do kształtowania poglądów francuza przyczynił się przede wszystkim jego nauczyciel filozofii ze szkoły średniej – Jean Grenier. W 1932 roku dojrzewający Albert zdał maturę, a następnie wstąpił na Uniwersytet w Algierze, gdzie studiował filozofię oraz historię kultury antycznej. Kilka lat później zaczęły się pierwsze związki Francuza z polityką i dziennikarstwem. Na krótko wstąpił do Francuskiej Partii Komunistycznej, z której został jednak wydalony z powodu zbyt dużej różnicy zdań. Przez niemalże trzy lata pracował jako dziennikarz w antykolonialnym dzienniku „Alger Républicain”. W późniejszym czasie wraz z przyjaciółmi założył „Théâtre du Travail” (Teatr Pracy), którego pierwsze przedstawienie (grano wówczas Czas pogardy André Malraux; później wystawiano tam Ajschylosa, Gorkiego i innych) okazało się wielkim sukcesem. Po jego rozwiązaniu Camus założył kolejny teatr o nazwie „L’Équipe”. W 1940 roku wyjechał do Paryża, po ostrej krytyce jego artykułu. Gdy miasto zdobyli Niemcy, przeniósł się do Lyonu, a stamtąd powrócił na krótko do Algierii i zamieszkał w Oranie. Ostatecznie powrócił i osiadł w stolicy Francji. Wspólnie z Pascalem Pia redagował podziemne czasopismo „Combat”. W tym okresie zaprzyjaźnił się też z Jean-Paulem Sartrem. Finalnie Francuz odciął się od dziennikarstwa oraz polityki, by móc w pełni oddać się teatrowi, a także pisarstwu. Wyjątek stanowi zbiór esejów Człowiek zbuntowany, w którym – wbrew modzie panującej wśród francuskich intelektualistów – poddał surowej krytyce stalinizm i ujawnił mało znane na Zachodzie fakty dotyczące masowych zbrodni komunistycznych w ZSRR. Używał pseudonimów Vincent Capable, Jean Meursault, Louis Neuville, Demos, Irenée. Otrzymał literacką Nagrodę Nobla za „ogromny wkład w literaturę, ukazującą znaczenie ludzkiego sumienia”. We Francji, gdzie zyskał ogromną popularność, pisarz był pod koniec życia stale atakowany – za brak reakcji na wojnę w ojczystej Algierii, za brak zaangażowania lewicowego, również za niemoralność jego książek. 

Twórczość:

Dzieła (chronologicznie):

·        Dwie strony medalu, 1937 (eseje)

·        Kaligula, 1938 (dramat, premiera: 1944)

·        Gody, 1939 (eseje)

·        Mit Syzyfa, 1942 (esej)

·        Obcy, 1942 (powieść)

·        Nieporozumienie, 1944 (dramat)

·        Listy do przyjaciela Niemca, 1945 (esej)

·        Dżuma, 1947 (powieść)

·        Stan oblężenia, 1948 (dramat)

·        Sprawiedliwi, 1950 (dramat)

·        Człowiek zbuntowany, 1951 (esej)

·        Lato, 1954 (eseje i szkice z lat 1939–1953)

·        Upadek, 1956 (powieść)

·        Poznań, 1956 (przemówienie)

·        Wygnanie i królestwo, 1957 (nowele)

·        Śmierć szczęśliwa, 1971 (powieść – nieukończona, wydana pośmiertnie)

·        Pierwszy człowiek, 1994 (powieść – nieukończona, wydana pośmiertnie)

·        Correspondance inédite (1944–1959),2017 (Édition de Béatrice Vaillant. Collection Blanche, Gallimard) 

Źródła internetowe:

Albert Camus – Wikipedia, wolna encyklopedia