Czytelnia / Kazimierz Orłoś

Kazimierz Orłoś (ur. 26 grudnia 1935 w Warszawie) – pisarz, scenarzysta filmowy i telewizyjny, dramaturg, autor słuchowisk radiowych, publicysta.

Dzieciństwo spędził w Warszawie, z przerwą na lata 1941–1943, kiedy przebywał w Dąbrówkach koło Łańcuta. Podczas powstania warszawskiego znajdował się na Ochocie. Znalazł się w grupie mieszkańców przeznaczonych do rozstrzelenia, lecz wyznaczeni do przeprowadzenia egzekucji żołnierze RONA zrezygnowali z tego zamiaru. Został wysiedlony ze stolicy i znalazł się w Rawie Mazowieckiej, a następnie w Łodzi. W Warszawie ukończył szkołę podstawową i w 1953 roku zdał maturę w męskim Gimnazjum i Liceum im. Tadeusza Reytana. W latach 1955–1960 odbył studia prawnicze na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego.

Jako pisarz zadebiutował w 1958 roku opowiadaniem Dziewczyna z łódki opublikowanym w miesięczniku „Twórczość”. Po ukończeniu studiów, od 1961 roku był zatrudniony jako referent prawny w Biurze Prawnym Kombinatu Górniczo-Energetycznego „Turów” w Turoszowie na Dolnym Śląsku. Następnie od 1963 roku pracował jako radca prawny przedsiębiorstwa uczestniczącego w budowie elektrowni wodnej „Solina” w Bieszczadach. W 1969 roku był radcą prawnym Elektrowni „Kozienice”. Wiosną 1970 roku został redaktorem w dziale słuchowisk Naczelnej Redakcji Literackiej Polskiego Radia. W 1972 roku wszedł do zespołu redakcyjnego „Literatury”, zatrudniony na pół etatu w dziale reportażu. Ze względu na opublikowanie w 1973 roku w Instytucie Literackim w Paryżu książki Cudowna melina został zwolniony z pracy w Polskim Radiu i redakcji „Literatury”; jednocześnie został objęty zapisem cenzury. W latach 1973–1976 był referentem prawnym Warszawskiego Przedsiębiorstwa Robót Drogowych, budującego „Gierkówkę” – trasę szybkiego ruchu między Warszawą a Katowicami. W styczniu 1976 roku podpisał list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.

W 1977 roku całkowicie skupił się na pracy literackiej, publikując wyłącznie poza cenzurą i zaangażował się w działalność opozycyjną. Od 1981 roku współredagował w podziemiu kwartalnik „Zapis”, następnie „Nowy Zapis” (1982–1983 – członek redakcji), w latach 80. publikował także w „Kulturze Niezależnej” (1987–1989), paryskiej „Kulturze” i w londyńskim „Pulsie”. W latach 1988–1994 współpracował z Rozgłośnią Polską Radia Wolna Europa.

Po upadku PRL współpracował z tygodnikiem „Solidarność”, „Gazetą Wyborczą”, „Rzeczpospolitą”, „Życiem” i „Gazetą Polską”. Powrócił do współpracy z Polskim Radiem i Telewizją Polską.

Był członkiem kapituły Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza, lecz wystąpił z niej w 2006 roku w proteście przeciwko antysemickim wystąpieniom jej sekretarza Stanisława Michalkiewicza. W 2016 roku nie przyjął od ministra Piotra Glińskiego Złotego Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Laureat między innymi Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1970), Nagrody „Nowych Książek” (2006), Literackiej Nagrody Warmii i Mazur (2007), Nagrody „Odry” (2018) czy Nagrody Literackiej m.st. Warszawy (2019). Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Twórczość:

  • Między brzegami, Warszawa 1961
  • Koniec zabawy, Warszawa 1965
  • Ciemne drzewa, Warszawa 1970
  • Cudowna melina, Paryż 1973
  • Trzecie kłamstwo, Paryż 1980
  • Opowiadania wojenne, Białystok 1982 (wydanie bezdebitowe; współautor Marek Nowakowski)
  • Pustynia Gobi, Warszawa 1983 (wydanie bezdebitowe)
  • Przechowalnia, Warszawa 1985 (wydanie bezdebitowe)
  • Historia „Cudownej meliny”, Paryż 1987
  • Drugie wrota w las, Warszawa 1992
  • Zimna Elka, Warszawa 1995
  • Niebieski szklarz, Kraków 1996
  • Święci tańczą na łąkach, Lublin 1996
  • Drewniane mosty, Kraków 2001
  • „Wielbłąd” i inne opowiadania filmowe, Izabelin 2001
  • Dziewczyna z ganku, Kraków 2006
  • Letnik z mierzei, 2008
  • Bez ciebie nie mogę żyć, 2010
  • Dom pod Lutnią. Powieść, Kraków 2012
  • Historia leśnych kochanków, Kraków 2013
  • Dzieje dwóch rodzin. Mackiewiczów z Litwy i Orłosiów z Ukrainy, Kraków 2015
  • Dzieje człowieka piszącego, Kraków 2019
  • Powrót, Kraków 2021

Źródła internetowe:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Or%C5%82o%C5%9B

https://culture.pl/pl/tworca/kazimierz-orlos

Czytaj więcejzwiń
Loading...