Czytelnia / Miron Białoszewski
Miron Białoszewski (ur. 30 czerwca 1922 roku w Warszawie, zm. 17 czerwca 1983 roku tamże) – poeta, prozaik, dramatopisarz i aktor teatralny.
Urodził się i dorastał w Warszawie. W okresie okupacji niemieckiej złożył egzamin dojrzałości na tajnych kompletach w IV Państwowym Gimnazjum Męskim imienia Adama Mickiewicza. Rozpoczął studia polonistyczne na (również tajnym) Uniwersytecie Warszawskim, których jednak nie ukończył. W czasie okupacji prowadził razem ze Stanisławem Swenem Czachorowskim konspiracyjny Teatr Swena (1942–1944). Powstanie warszawskie przeżył wśród ludności cywilnej. Po kapitulacji powstania trafił do obozu w Pruszkowie, skąd wraz z ojcem został wywieziony do obozu tymczasowego w Lamsdorf (obecnie Łambinowice). Tam zgłosili się do budowy gazowni w Opolu, skąd uciekli do Częstochowy, a następnie wrócili do Warszawy (1945). W stolicy pracował wpierw na Poczcie Głównej. W późniejszym czasie objął stanowisko dziennikarza kolejno w: „Kurierze Codziennym”, „Wieczorze Warszawy” oraz „Świecie Młodych”. W tej wymienionej, ostatniej gazecie współpracował z Wandą Chotomską. Wspólnie pisane teksty podpisywali pseudonimem Wanda Miron. W dwutygodniku „Warszawa“ opublikował wiersz Chrystus Powstania (1947), a w tygodniku „Walka Młodych“ opowiadanie Ostatnia lekcja (1947). Należał do tak zwanego pokolenia „Współczesności”. Po zakończeniu pracy dziennikarza (1951), był współzałożycielem Teatru na Tarczyńskiej (1955–1957), gdzie wystawiał swoje cztery programy sceniczne, zawierające między innymi sztuki Wiwisekcja i Osmędeusze. W inscenizacjach tych brał również udział osobiście (jako aktor) wraz z Ludmiłą Murawską. Założył wraz z Murawską i Heringiem również Teatr Osobny (1955–1963). Debiutował w krakowskim „Życiu Literackim” (1955) w ramach Prapremiery pięciu poetów obok wierszy między innymi Herberta. Pierwszym tomem jego wierszy zostały Obroty rzeczy (1956). Następnie wydał: Rachunek zachciankowy (1959), Mylne wzruszenia (1961) oraz Było i było (1965). W tym czasie zdobył duży rozgłos. Zasłynął również jako prozaik – po wydaniu tomu Pamiętnik z powstania warszawskiego (1970), w którym dwadzieścia sześć lat po koszmarach wojennych spisał swe przeżycia z tego okresu. Niebawem ukazały się dalsze tomy prozy: Donosy rzeczywistości (1973), Szumy, zlepy, ciągi (1976) oraz Zawał (1977). W drugiej połowie lat 70. XX wieku powrócił jeszcze do poezji i wydał kolejne tomy wierszy. Otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki II stopnia (1971). Został także Laureatem Nagrody Warszawy (1980)
Twórczość:
Tomy poetyckie:
- Obroty rzeczy, Warszawa 1956
- Rachunek zachciankowy, Warszawa 1959
- Mylne wzruszenia, Warszawa 1961
- Było i było, Warszawa 1965
- Wiersze, Warszawa 1976
- Poezje wybrane, Warszawa 1976
- Miron Białoszewski, Warszawa 1977 (w serii Poeci Polscy)
- Odczepić się, Warszawa 1978
- Wiersze wybrane i dobrane, Warszawa 1980
- Trzydzieści lat wierszy, Warszawa 1982
- Oho, Warszawa 1985 (pośmiertnie)
- Polot nad niskimi sferami, Warszawa 2017 (pośmiertnie)
- Świat można jeść w każdym miejscu, Warszawa 2017 (pośmiertnie)
Tom dramatów:
- Teatr Osobny: 1955–1963, Warszawa 1971
Tomy wierszy i prozy:
- Rozkurz, Warszawa 1980
- Stara proza. Nowe wiersze, Warszawa 1984
- Obmapywanie Europy. Aaameryka. Ostatnie wiersze, Warszawa 1988 (pośmiertnie)
Tomy prozatorskie:
- Pamiętnik z powstania warszawskiego, Warszawa 1970
- Donosy rzeczywistości, Warszawa 1973
- Szumy, zlepy, ciągi, Warszawa 1976
- Zawał, Warszawa 1977
- Przepowiadanie sobie, Warszawa 1981
- Konstancin, Warszawa 1991 (pośmiertnie)
- Chamowo, Warszawa 2009 (pośmiertnie)
- Tajny dziennik, Kraków 2012 (pośmiertnie)
- Proza stojąca, proza lecąca, Warszawa 2015 (pośmiertnie)
Utwory zebrane:
- Tom 1: Obroty rzeczy. Rachunek zachciankowy. Mylne wzruszenia. Było i było, Warszawa 2016
- Tom 2: Teatr osobny, Warszawa 2015
- Tom 3: Pamiętnik z powstania warszawskiego, Warszawa 2014
- Tom 4: Donosy rzeczywistości, Warszawa 2013
- Tom 5: Szumy, zlepy, ciągi, Warszawa 2014
- Tom 6: Zawał, Warszawa 2014
- Tom 7: Odczepić się i inne wiersze, Warszawa 2016
- Tom 8: Rozkurz, Warszawa 2015
- Tom 9: Małe i większe prozy, Warszawa 2017
- Tom 10: „Oho” i inne wiersze, Warszawa 2017
- Tom 11: Chamowo, Warszawa 2009
- Tom 12: Proza stojąca, proza lecąca, Warszawa 2015
- Tom 13: Polot nad niskimi sferami, Warszawa 2017
- Tom 14: Świat można jeść w każdym miejscu, Warszawa 2017
Źródła internetowe:
Miron Białoszewski - biografia, wiersze, utwory (poezja.org)
Miron Białoszewski (1922-1983) - Postacie | dzieje.pl - Historia Polski
Miron Białoszewski, "Teatr Osobny. 1955-1963" | #teatr | Culture.pl
Miron Białoszewski - WP Książki
Miron Białoszewski - Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl
Miron Białoszewski – Wikipedia, wolna encyklopedia
