Wydawnictwa / Biblioteka Krytyki Literackiej / Słoneczne gospodarstwo. Szkice o literaturze polskiej. Tom 1

Spis treści:
  • CZĘŚĆ I TRADYCJA
    • Słoneczne gospodarstwo
    • Pieśni Kochanowskiego Scenariusz niezrealizowanego filmu
      • 1. Sztuka
      • 2. Świat poety
      • 3. Sztuka życia
      • 4. Trzy źródła
    • Literatura zagląda do kuchni
      • Epoka staropolska
      • Wiek XVIII
      • Wiek XIX
      • Wiek XX
  • CZĘŚĆ II ADAM MICKIEWICZ
    • Wieczór z Pustelnikiem i książkami
    • Anioł nie z tej ziemi, naróżowana kokota i hoża litewska dziewoja
    • Pan Tadeusz, czyli „antyksiążka”
    • Co to znaczy „być” w Panu Tadeuszu
  • Część III MISTYKA ROMANTYCZNA
    • Bunt i wizja
    • List z nieba
  • CZĘŚĆ IV CYPRIAN NORWID
    • „Pamiętnik artysty”
    • Norwid z listy przebojów
      • Białe koszule
      • Czarne dusze
      • Przysięga dana ojcu
  • CZĘŚĆ V POEZJA WYKLĘTA
    • Zabijanie poetów
    • Galicja (nie)poetycka, czyli nieszczęścia chodzą za poetami Z życia literackiego prowincji w drugiej połowie XIX wieku
    • Wokół Króla Salomona Poezja religijna Włodzimierza Zagórskiego
  • CZĘŚĆ VI POZYTYWIZM
    • Co to jest pozytywizm?
    • Odkrycie wielowymiarowego uniwersum
      • O tłuszczach, fosforach i lokomotywie
      • O niebie, ziemi i machinach latających
      • O nieskończoności, otchłani i czwartym wymiarze
    • Żadnych szans na pozytywizm?
  • CZĘŚĆ VII BOLESŁAW PRUS
    • Facecje i koszmary
    • Neurotyczni bohaterowie powieści Prusa
      • „Wszyscy chorujemy na nerwy”
      • Wokulski neurotyczny
      • Izabela Łęcka jest niewinna
      • Fantazje starego subiekta
      • Przypadek panny Brzeskiej, czyli w walce z dyskretnym czarem, jaki roztacza wokół siebie panna Magdalena
      • Ten szaleniec Kazio Świrski
    • Prawdziwe zakończenie Lalki albo co stało się z Wokulskim?
    • Pan w czarnych okularach, czyli Prus makabryczny
  • Nota edytorska
  • Nota o autorze
  • Od wydawcy
  • Streszczenie
  • Summary
  • Indeks nazwisk
Opis:

Przedstawiany czytelnikowi wybór prac Jana Tomkowskiego Słoneczne gospodarstwo. Szkice o literaturze polskiej przynosi studia, szkice i drobne artykuły napisane w ciągu minionych czterdziestu lat. Znalazły się tu wyłącznie teksty poświęcone literaturze polskiej. Najwcześniejsze, jeszcze z lat 70. i 80. minionego wieku, dotyczyły mistyki europejskiej i jej recepcji w poezji romantycznej. Już wówczas autor traktował wiek XIX jako całość, poszukując również w drugiej połowie stulecia śladów zainteresowania problemami metafizycznymi, zjawiskami paranormalnymi, teorią snów. Z tego punktu widzenia szczególnie interesującym przedmiotem badań okazała się twórczość Bolesława Prusa. Teksty poświęcone ówczesnej poezji, atakowanej często przez pozytywistycznych krytyków literackich, zmierzały do rehabilitacji pewnego fenomenu artystycznego, niesłusznie zepchniętego na margines. Dopełnieniem studiów nad literaturą polską XIX wieku stały się opracowania poświęcone Miriamowi, Żeromskiemu, Micińskiemu, a przede wszystkim Wyspiańskiemu.

Skupiając się na szeroko pojmowanej literaturze XIX wieku, postrzeganej jako najświetniejsza epoka dominacji książki w życiu człowieka (jej symbolem staje się „Biblioteka” przeciwstawiana „światu”), autor publikował systematycznie swoje przemyślenia dotyczące poezji i prozy XX wieku. Także i w tym przypadku nie ograniczał się do twórczości jednego pisarza, gatunku czy nurtu. Dążył raczej do naszkicowania pewnej całości, dlatego gdy pisał o nowatorach, takich jak w okresie międzywojennym Gombrowicz czy Schulz, nie lekceważył kontynuatorów tradycji, takich jak Dąbrowska. Spośród poetów powojennych analizował najczęściej lirykę Herberta, Grochowiaka, Rymkiewicza. Wiele miejsca w refleksji Jana Tomkowskiego zajął polski esej, od Norwida poczynając.

Badacz literatury XIX i XX wieku okazjonalnie sięgał po tematy nietypowe, analizując nawet twórczość Reja i Kochanowskiego, a także przywołując barwny obraz staropolskiej kuchni uwiecznionej w literaturze.

Tom I zbioru obejmuje szkice na temat literatury staropolskiej, romantycznej, pozytywistycznej, aż do twórczości Prusa.

 

Zrealizowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Kanon Polski.

Wydawca: Instytut Literatury
Miejsce i rok wydania: Kraków 2022
Redakcja: Katarzyna Płachta
Korekta: Marek Urbaniak, Alhelí Málaga Sabogal
Skład i łamanie, przygotowanie do druku: Olga Radziszewska
ISBN: 978-83-67170-50-5

Loading...