Wydawnictwa / Biblioteka Krytyki Literackiej / W klinczu ze światem. O twórczości Leopolda Tyrmanda

Od autora

Przed państwem Leopold Tyrmand – autor bestsellerowej powieści Zły, kultowego Dziennika 1954, kontrowersyjnego Życia towarzyskie­go i uczuciowego i barwnego Filipa. […]

Niniejsze opracowanie pozwala poznać prawdziwego Leopolda Tyrmanda: genialnego obserwatora rzeczywistości, zręcznego reportera i zdol­nego powieściopisarza, a przy tym wszystkim – człowieka głęboko zanurzonego w kulturze i jej wielu strumieniach, zawsze idącego pod prąd. Człowieka szukającego istoty w życiowym detalu. […]

Opowieść o Tyrmandzie i jego literaturze podejmuje wiele tematów kluczowych dla minionego stulecia, mówi więc między innymi o: odrodzeniu Polski po zaborach, dwudziesto­leciu międzywojennym, drugiej wojnie światowej, Zagładzie Żydów, konspiracji wojennej, masowych migracjach, komunizmie, polskiej sztuce, zimnej wojnie, kulturze popularnej, modzie, muzyce i sporcie, kontrkulturze, walce o wolność w czasach PRL. W tej historii poja­wią się Józef Stalin i Ronald Reagan; Tadeusz Konwicki i Jarosław Iwaszkiewicz.
Opowieść rozgrywać się będzie w Warszawie i Nowym Jorku, na obozowych pryczach i w willi Rockefellerów.

Tyrmand to wielowymiarowy, niezwykle barwny twórca, którego historia i dzieła wciąż nie zostały w pełni zgłębione.

Streszczenie [fragment]

Opracowanie W klinczu ze światem. O twórczości Leopolda Tyrmanda stanowi syntezę wiedzy o życiu i twórczości pisarza, który zapisał się w historii polskiej kultury jako autor utworów Zły i Dziennik 1954, a także jako przeciwnik ustroju komunistycznego i aktywny działacz jazzowy. Był znany jako postać barwna, ale i kontrowersyjna. Zaprezentowana publikacja podzielona jest na część analityczną oraz antologię, wybór tekstów prozatorskich Tyrmanda.

Summary in English

The publication W klinczu ze światem. O twórczości Leopolda Tyrmanda [In a clinch with the world. On the works by Leopold Tyrmand] is a synthesis of knowledge about the life and works of a writer who went down in the history of Polish culture as the author of the books The Man with White Eyes and Diary 1954, as well as an opponent of the communist regime and a jazz activist. He was known to be a colourful figure, but also a controversial one. The present publication is divided into two parts: an analysis and an anthology – a selection of Tyrmand’s prose.

In the first chapter of the first part, the readers have the opportunity to learn the biography of the artist born in 1920 in Warsaw. They follow Tyrmand’s youth and wartime years, and subsequently his journalistic career at the turn of the 1940s and 1950s. The details of the writer’s life allow to get to know the background of the events that contributed to his literary success, but also caused the publishing problems he experienced in the 1950s. The chapter devoted to the writer’s biography ends with the period from his departure from Poland in 1965 and throughout his stay in the USA until his death in 1985. The second chapter of the first part discusses Tyrmand’s literary output, with particular emphasis on the values that a contemporary reader can find in it. The following works are analysed: the anti-socialist The Man with White Eyes – a picaresque novel about redemption and an epic in honour of Poland’s capital; Diary 1954 – an autobiographical filter put on the absurdities of communism; Filip – a Bildungsroman about the affirmation of life; The Seven Long Voyages – a contemporary romance with a treasure hunt in the background; Życie towarzyskie i uczuciowe [The social and emotional life] describing the degenerate world of communist elites; U brzegów jazzu [On the border of jazz] – a study on jazz important for cultural anthropology; Notebooks of a Dilettante describing the United States of America and The Rosa Luxemburg Contraceptive Cooperative. A Primer on Communist Civilization – a pamphlet on communism. In the third chapter of the first part, four works by Tyrmand are analysed in detail: Diary 1954, The Man with White Eyes, Filip and The Seven Long Voyages.

The second part of the publication is an anthology of fragments of works by Leopold Tyrmand selected by the author of the analysis.

***

Wydawca: Instytut Literatury
Miejsce i roku wydania: Kraków 2022
Redakcja językowo-stylistyczna: Katarzyna Płachta
Korekta: Aleksandra Luberda, Sylwia Mieczkowska
Skład i łamanie: Alicja Stępniak
ISBN: 978-83-66765-54-2