Czytelnia / Cezary Zalewski
Cezary Zalewski – literaturoznawca, doktor habilitowany nauk humanistycznych, a także profesor uczelni Katedry Teorii Literatury Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Podczas studiów uczęszczał równolegle na dwa kierunki, w wyniku czego uzyskał tytuł magistra filologii polskiej, a także magistra filozofii (1995–2001). Odbył studia doktoranckie na Wydziale Polonistyki (2000–2004). W ich trakcie, przez jeden semestr przebywał w School of Slavonic and East European Studies (University College London) w ramach wymiany studenckiej. Obronił dysertację doktorską pod tytułem Pozytywizm wobec zjawiska mitu (2004), której przedmiotem był renesans zainteresowania kategorią mitu w nauce, sztuce i literaturze europejskiej drugiej połowy XIX wieku. W 2010 roku ukazała się książka zatytułowana Pragnienie, poznanie, przemijanie. Fotograficzne reprezentacje w literaturze polskiej, na podstawie której Zalewski uzyskał tytuł doktora habilitowanego (2011). Został zatrudniony w Katedrze Teorii Literatury Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, wpierw na stanowisku asystenta, a następnie adiunkta. Z czasem zaczął piastować urząd profesora tamże. Brał udział w międzynarodowych konferencjach organizowanych przez „Colloquium on Violence & Religion” w Niemczech (Koblenz), jak również w Holandii (Amsterdam). W zaprezentowanych referatach wskazywał na możliwości zastosowania mimetycznej antropologii Rene Girarda do interpretacji polskiej literatury najnowszej. Dzięki programowi Erasmus dwukrotnie przebywał we Francji na tygodniowych stażach dla pracowników naukowych (L' Institut National des Langues et Civilisations Orientales oraz Université Paris Sorbonne). Należy do Komitetu Wydawniczego Edycji Pism Bolesława Prusa, w którym kieruje zespołem zajmującym się niewznawianą publicystyką. Jest autorem prac poświęconych, między innymi: literaturze okresu pozytywizmu (Powracająca fala. Mityczne konteksty wybranych powieści Bolesława Prusa i Elizy Orzeszkowej, 2005), zagadnieniom antropologicznym (Źródło. René Girard i literatura, 2015), związkom literatury i fotografii (Pragnienie, poznanie, przemijanie. Fotograficzne reprezentacje w literaturze polskiej, 2010). Jego artykuły ukazują się na przykład w „Tekstach drugich”, „Ruchu Literackim” oraz „Pamiętniku Literackim”. Twórczość Zalewskiego można znaleźć też w wielu książkach zbiorowych dotyczących literatury.
Wybrane nagrody i wyróżnienia:
- Wyróżnienie w Konkursie imienia Klemensa Szaniawskiego, przyznane przez Towarzystwo Popierania i Krzewienia Nauk za Pozytywizm wobec zjawiska mitu, 2005
Realizowane projekty badawcze:
Projekty własne:
- Główny wykonawca grantu badawczego (promotorskiego) pod tytułem Literatura polskiego pozytywizmu w świetle krytyki mitograficznej, 2002–2004
- Realizacja grantu badawczego pod tytułem Literatura polska wobec fotografii. Monografia fotograficznych reprezentacji w literaturze polskiej od początku po czasy obecne, 2008–2010
- Realizacja grantu badawczego pod tytułem Bolesław Prus jako estetyk. Sztuki piękne w dyskursie i praktyce prozatorskiej pisarza, 2011–2013
- Realizacja grantu badawczego pod tytułem Masochizmy modernizmu. Analiza pewnego wątku psychologicznego w polskiej literaturze nowoczesnej, od 2013
Projekty zbiorowe:
- Program Fundacji Nauki Polskiej (Subsydium profesorskie „Mistrz”) pod tytułem Formy pesymizmu w polskiej prozie po 1989 roku, 2006–2009
- Program pod tytułem Krytyczna Edycja Pism Wszystkich Bolesława Prusa, od 2012
- Program pod tytułem Henryk Sienkiewicz. Obecność w kulturze polskiej XX wieku. Polskość i nowoczesność. Recepcja i nowe odczytania, od 2013
Wybrana twórczość:
Książki autorskie:
- Powracająca fala. Mityczne konteksty wybranych powieści Bolesława Prusa i Elizy Orzeszkowej, Kraków 2005
- Pragnienie, poznanie, przemijanie. Fotograficzne reprezentacje w literaturze polskiej, Kraków 2010
- „Czas wyszedł z zawiasów". Studia o Bolesławie Prusie i Elizie Orzeszkowej, Kraków 2012
- Bolesław Prus jako estetyk. Sztuki piękne w dyskursie i praktyce prozatorskiej pisarza, 2014
- Rene Girard i literatura, 2015
- Źródło. René Girard i literatura, 2015
- Istnienie zdegradowane. Problem masochizmu w polskiej literaturze nowoczesnej, 2017
- Od polityki do poetyki. Prace ofiarowane Stanisławowi Jaworskiemu, 2020
- Henryk Sienkiewicz. Próby, 2022
Artykuły w czasopismach:
- „Na czym opiera się pisanie?". Proces twórczy w opiniach polskich pisarzy, 2001
- Chaplin jako „zdefektowany ssak dwunożny". O książce Tadeusza Konwickiego Mała Apokalipsa, 2001
- „Śnię się, więc jestem". Ontologia snu w poezji i prozie B. Leśmiana, 2003
- „Monotonia odwiecznej namiętności". Mityczne konteksty „Pani Bovary" Flauberta, 2004
- Lalki, lustra, klepsydry. Motyw fotografii w prozie polskiej lat 1863–1939, 2006
- Mit a powieść. Prezentacja stanowisk teoretycznych, 2006
- „Bolesława Prusa „prawidła" sztuki literackiej, 2006 (rec. z: A. Martuszewska)
- Mitologiczna migawka. Mieczysław Jastrun, Zbigniew Herbert i Cyprian Kamil Norwid wyjaśniają swoje fotografie, 2006
- Pisarz nad fotografią, 2006
- Wojna z fotografii. Funkcja zdjęć w literaturze o czasach zagłady, 2006
- Jedyna chwila. Fotografowanie w poezji polskiej dwudziestego wieku, 2007
- Więcej niż na fotografii. Czesława Miłosza przygody ze zdjęciami, 2007
- Urwis. Grzechy dzieciństwa punktem zwrotnym w twórczości Bolesława Prusa, 2007
- Fenomenologia fotografii. Poetycka percepcja w ujęciu Anny Kamieńskiej i Tymoteusza Karpowicza, 2007
- Podstawy antropologii René Girarda, 2007
- Antropologia fotografii. Zdjęcia artystów w literackim ujęciu Wisławy Szymborskiej, Zbigniewa Herberta i Andrzeja Stasiuka, 2007
- Terror (z) fotografii. Nowoczesna przemoc w ujęciu Rafała Wojaczka i Wisławy Szymborskiej, 2008
- Obiektywny obraz. Bolesław Prus i Ryszard Kapuściński jako estetycy fotografii, 2009
- PRL w obiektywie. Fotograficzne reprezentacje rzeczywistości w literaturze lat 1947–1989, 2009
- Antek i Grzechy dzieciństwa. Przełom w twórczości Bolesława Prusa, 2009
- Panny z prowincji. Ze wspomnień cyklisty Bolesława Prusa wobec mitów miłości, 2009
- Inne lustra. Pseudonarcystyczne reprezentacje w utworach Haliny Poświatowskiej i Wisławy Szymborskiej, 2010
- Niemożliwa katharsis. R. Ingarden i P. Ricoeur czytają „Poetykę” Arystotelesa, 2010
- Znaleziska, wystawy, kolekcje. Projekt antropologii estetycznej w utworach S. Czycza, W. Wirpszy i J. Dehnela, 2010
- Skąpy Litwin. Poezja Adama Mickiewicza w Lalce Bolesława Prusa, 2010
- Skąpy Litwin. Poezja Adama Mickiewicza w Lalce Bolesława Prusa, 2010
- Świat wyszedł z zawiasów. Przemoc i jej reprezentacje w Dzieciach Bolesława Prusa, 2011
- Sztolnie mitów. Mitologiczne dyskursy Mieczysława Jastruna i Zbigniewa Herberta, 2011
- Ozyrys i Set. Mitologiczna matryca w „Faraonie" Bolesława Prusa, 2011
- Pszenica i kąkol. Interteksty biblijne w Lalce Bolesława Prusa, 2011
- Nędza bogatych. Modernistyczne paradoksy w Argonautach Elizy Orzeszkowej, 2011
- Pszenica i kąkol. Interteksty biblijne w Lalce Bolesława Prusa, 2012
- Pokutna ofiarna. Przemoc i cierpienie w Mirtali Elizy Orzeszkowej, 2012
- Anatomie tragiczności. Elementy estetyki H. Elzenberga i J. Tischnera, 2013
- Ojciec twój bogiem winien być dla ciebie. Ślub Gombrowicza między Freudem a Girardem (i Szekspirem), 2013
Artykuły w książkach zbiorowych:
- Stworzyć świat najlepszy z możliwych, 2001
- Dworce, dworce jak łożyska wielkich rzek (podróże i przystanki Eugeniusza Tkaczyszyna–Dyckiego), 2001
- Czytanie obrazu. Motyw fotografii w prozie ostatniej dekady, 2002
- Hiob albo narodziny tragedii z ducha modernizmu, 2006
- Dzieci Saturna. Mityzacji w Ogniem i mieczem Sienkiewicza, 2007
- Opowieści z albumu. Narracyjna funkcjonalizacja fotografii w autobiografiach rodzinnych, 2007
- Bóg poza skandalem. O psychologii i religii w Emancypantkach Bolesława Prusa, 2008
- Prus i poezja. Uwagi na marginesie „Kronik”, 2009
- Scribo, ergo sum? Niechciane arcydzieło Tadeusza Brezy, 2010
- Chaos i struktura. Paryż w „Lalce" Bolesława Prusa, 2010
- Literatura i fotografia. Modele reprezentacji wobec kwestii interpretacji, 2010
- Mechanizmy pesymizmu. Bracia Elizy Orzeszkowej w perspektywie autorskiej, 2010
- Niesłychany, rozkoszny ból. Psychologia masochizmu w Portrecie Andrzeja Struga, 2011
- Aspekty przemocy w literaturze najnowszej, 2011
- Śmierć w opowieści. Późne opowiadania Gustawa Herlinga–Grudzińskiego wobec kwestii przemocy, 2011
- Geneza znaku i form językowych w antropologii Renego Girarda, 2011
- Mimetyczny minimalizm. Usuwanie zazdrość w powieściach Elizy Orzeszkowej, 2012
- Ręce nasze krwawe. Bolesław Leśmian i Fryderyk Nietzsche o zamordowanym bogu, 2012
- Problem masochizmu i sadyzmu w antropologii René Girarda, 2012
- Moja gwiazda przewodnia. Tancerz mecenasa Kraykowskiego Witolda Gombrowicza wobec Notatek z podziemia Fiodora Dostojewskiego, 2013
- Patrząc na ten rysunek, pomyślałem… Bolesław Prus o grafice artystycznej, 2013
Źródła internetowe:
dr hab. Cezary Zalewski - Katedra Teorii Literatury Uniwersytetu Jagiellońskiego
Henryk Sienkiewicz. Próby - Cezary Zalewski - Książka - opinie, oceny, ceny - nakanapie.pl
Rene Girard i literatura - Cezary Zalewski | Książka w Lubimyczytac.pl - Opinie, oceny, ceny
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego - Bolesław Prus jako estetyk (wuj.pl)
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego - Cezary Zalewski (wuj.pl)
Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego - Istnienie zdegradowane (wuj.pl)
Źródło. René Girard i literatura - Cezary Zalewski | Książka w Lubimyczytac.pl - Opinie, oceny, ceny
