Czytelnia / Cyprian Godebski
Cyprian Godebski (ur. 1765 roku na Polesiu Wołyńskim, zm. 19 kwietnia 1809 roku w Raszynie) – poeta i powieściopisarz.
Uczęszczał do dąbrowickiej szkoły pijarów, a następnie pracował w sądownictwie. Jako żołnierz przebywający na Wołyniu został członkiem tajnych organizacji wojskowych przygotowujących rewolucję. Podczas Powstania Kościuszkowskiego działał w komitecie organizacyjnym, który prowadził wysyłkę legionów. Aresztowano go, ponieważ władze rosyjskie przechwyciły jego korespondencje. Udało mu się jednak zbiec. Przedostał się do Włoch. Wraz z generałem Franciszkiem Ksawerym Rymkiewiczem prowadził pracę oświatową wśród żołnierzy II Legii. Redagował również pismo wojskowe „Dekada Legionowa” (nazywane też „Dekadą”). We francuskim Lyonie dołączył do Legii Nadwiślańskiej. Po pokoju lunewilskim zrezygnował ze służby i zajął się pracą literacką. Był członkiem lóż wolnomularskich: Świątyni Izisu oraz Świątyni Mądrości. Po czasie znowu znalazł się w szeregach. Razem z wojskami francuskimi powrócił do Polski (1807). Stał na czele 4 Pułku Piechoty Legii Kaliskiej, skoszarowanym w Kaliszu i podporządkowanym dowódcy 2 Dywizji generałowi Józefowi Zajączkowi. Później został mianowany komendantem twierdzy modlińskiej. Po wkroczeniu na terytorium Księstwa Warszawskiego armii austriackiej wziął udział w walkach. Zginął dowodząc w bitwie pod Raszynem. Był ojcem Franciszka Ksawerego, a także dziadem rzeźbiarza Cypriana.
Jako poeta debiutował w „Nowym Pamiętniku Warszawskim” (1802). Reaktywował (wraz z Franciszkiem Ksawerym Kosseckim) czasopismo „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne” (1804). Obejmował stanowisko redaktora wspomnianego tygodnika. Zapoczątkował nurt literatury pozostającej w ścisłym związku z walką wyzwoleńczą, stworzył ideał żołnierza–poety. Publikował między innymi w czasopismach: „Czas”, „Nowy Pamiętnik Warszawski”, „Pamiętnik Warszawski”, „Warszawianin” (1822). Ponadto Godebski tłumaczył francuskie regulaminy wojskowe na potrzeby Armii Księstwa Warszawskiego. Należał do Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie.
Wybrana twórczość:
Utwory:
- Grenadier filozof. Powieść prawdziwa wyjęta z dziennika podróży roku 1799, 1805
- Wiersz do Legiów polskich, 1805
- Pamiętnik oblężenia Mantui, 1842
Przekłady z języka francuskiego:
- Geoggrafia ułożona w grę..., 1803
- J. Delille, Wieśniak. Pieśń IV, 1804
- Wyprawa Igora przeciw Połowcom, 1806
- Przepis musztry i manewrów... , część 1–4, 1807–1808, 1811, 1815
Prace redakcyjno-edytorskie:
- „Dekada Polska”, numer 1-4, 1799 (współredaktor: F. Paszkowski)
- „Zabawy Przyjemne i Pożyteczne”,1803–1804, 1806 (współredaktor: K. Kossowski)
Listy:
- Amilkar Kosiński we Włoszech. 1795–1803, 1877 (Korespondencja z A. Kosińskim)
- Do J. Wybickiego 11 listów z lat 1801–1807, tom 1–2, 1948–1950
Źródła internetowe:
Cyprian Godebski | Wszystkie książki, wywiady, artykuły | Lubimyczytać.pl (lubimyczytac.pl)
Godebski Cyprian, Encyklopedia PWN: źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy
