Czytelnia / Henryk Jerzy Chmielewski

Henryk Jerzy Chmielewski, ps. Papcio Chmiel (ur. 7 czerwca 1923 w Warszawie, zm. 22 stycznia 2021 tamże) – grafik, rysownik, publicysta.

Ukończył sześć klas Publicznej Szkoły Powszechnej nr 3, a do 1939 roku – trzy klasy prywatnego męskiego Gimnazjum im. Stanisława Żeromskiego w Warszawie. Równocześnie był członkiem siedemdziesiątej szóstej warszawskiej drużyny ZHP. Następnie ukończył czwartą klasę gimnazjum, zdał „małą maturę” oraz ukończył Państwową Szkołę Budownictwa II stopnia.

Jako starszy strzelec podchorąży o pseudonimie „Jupiter” brał udział w Powstaniu Warszawskim. Dwa miesiące spędził w niewoli, jednakże zdołał uciec. Po wojnie podjął się pracy jako kreślarz w Centralnym Zarządzie Przemysłu Włókienniczego, uczęszczając jednocześnie do drugiej klasy licealnej prywatnego Gimnazjum im. Duczymińskiego. Po niezaliczeniu czteromiesięcznej przyśpieszonej matury został zmobilizowany do Oficerskiej Szkoły Artylerii w Toruniu. Po odmowie kształcenia się na oficera LWP został karnie przeniesiony do baterii konnej luzaków, a potem do Wydziału Nauk. W latach 40. XX wieku zdemobilizowano go w stopniu kaprala.

Pracował jako grafik w „Świecie Przygód” i „Świecie Młodych”. Uczęszczał do Akademii Sztuk Plastycznych, gdzie uzyskał dyplom zawodowy. Był członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków oraz autorem kontynuacji komiksowej serii Sierżant King z królewskiej konnicy. Tworzył również wiele komiksów swojego autorstwa. Wymyślił trójkę przyjaciół: Tytusa, Romka, A’tomka. Przygody tychże bohaterów rozeszły się w wielomilionowym nakładzie.

W 65. rocznicę wybuchu powstania warszawskiego miał premierę pierwszy z dziesięciu albumów historycznych Tytus, Romek i A’Tomek jako warszawscy powstańcy 1944 z wyobraźni Papcia Chmiela narysowani. Jest także autorem muralu przy Muzeum Powstania Warszawskiego. W 2001 roku Prezydent RP awansował go na stopień podporucznika WP.

Odznaczenia i nagrody:

• Srebrny Krzyż Zasługi
• Krzyż Armii Krajowej
• Order Uśmiechu
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Warszawski Krzyż Powstańczy
• Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
• Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”
• Odznaka pamiątkowa Akcji „Burza”
• Srebrny Krzyż „Za Zasługi dla ZHP”
• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Łukowski Niedźwiedź
• Odznaka Zasłużony dla Warszawy
• Medal Stulecia Odzyskanej Niepodległości
• Nagroda „Zasłużony dla komiksu polskiego”
• Order Orła Białego (pośmiertnie)

Twórczość:

Wybrane książki:

• Urodziłem się w Barbakanie, 1999 (I tom autobiografii)
• Tytus zlustrowany, 2006 (II tom autobiografii)
• W odwiedziny do rodziny. Niezwykła podróż okrętem Papcia Chmiela i Tytusa de ZOO do Trapezfiku, 2006
• Epitafia i mowy pożegnalne Papcia Chmiela, 2010
• Tarabanie w Barbakanie, 2013 (III tom autobiografii)
• Żywot człeka zmałpionego, 2016 (zaktualizowana wersja książki Tytus zlustrowany)

Wybrane komiksy:

„Książeczkowe”:

• Księga I – Tytus zostaje harcerzem, 1966 (wyd. I), 1988 (wyd. V – na nowo narysowane)
• Księga II – Tytus otrzymuje prawko jazdy, wyd. I 1967 (wyd. I), 1990 (wyd. IV – na nowo narysowane)
• Księga III – Tytus kosmonautą, 1968 (wyd. I), 1992 (wyd. IV – na nowo narysowane)
• Księga IV – Tytus żołnierzem, 1969 (wyd. I), 2001 (wyd. IV – w pełni kolorowe)
• Księga V – Podróż do ćwierć koła świata, 1970 (wyd. I)
• Księga VI – Tytus olimpijczykiem, 1971 (wyd. I), 2003 (wyd. II – w pełni kolorowe)
• Księga VII – Tytus poprawia dwójkę z geografii Polski, 1972 (wyd. I), 1990 (wyd. IV – w pełni kolorowe, rozszerzone)
• Księga VIII – Tytus zdobywa sprawność astronoma, 1973 (wyd. I)
• Księga IX – Tytus na dzikim zachodzie, 1974 (wyd. I)
• Księga X – Ochrona przyrody, 1975 (wyd. I), 1991 (wyd. II – zmienione i rozszerzone)
• Księga XI – Ochrona zabytków, 1975 („Świat Młodych”), 1977 (wyd. I), 1990 (wyd. II – w pełni kolorowe, rozszerzone)
• Księga XII – Operacja „Bieszczady”, 1976 („Świat Młodych”), 1977 (wyd. I)
• Księga XIII – Wyprawa na Wyspy Nonsensu, 1977 („Świat Młodych”), 1979 (wyd. I)
• Księga XIV – Nowe metody nauczania, 1978 („Świat Młodych”), 1980 (wyd. I) 
• Księga XV – Tytus geologiem, 1979 („Świat Młodych”), 1982 (wyd. I)
• Księga XVI – Tytus dziennikarzem, 1980 („Świat Młodych”), 1982 (wyd. I)
• Księga XVII – Uczłowieczanie Tytusa przez umuzykalnienie, 1983 („Świat Młodych”), 1985 (wyd. I)
• Księga XVIII – Tytus plastykiem, 1985 („Świat Młodych”), 1987 (wyd. I)
• Księga XIX – Tytus aktorem, 1991 (wyd. I)
• Księga XX – Druga wyprawa na Wyspy Nonsensu, 1992 (wyd. I)
• Księga XXI – Tytus entomologiem, 1994 (wyd. I)
• Księga XXII – Walka z przestępczością, 1996 (wyd. I)
• Księga XXIII – Tytus tajnym agentem, 1997 (wyd. I)
• Księga XXIV – Wstąpienie do NATO, 1998 (wyd. I)
• Księga XXV – Tytus się żeni, 2000 (wyd. I)
• Księga XXVI – Podróż poślubna Tytusa, 2001 (wyd. I)
• Księga XXVII – Tytus graficiarzem, 2002 (wyd. I)
• Księga XXVIII – Tytus internautą, 2003 (wyd. I)
• Księga XXIX – Tytus piernikarzem, 2004 (wyd. I)
• Księga XXX – Wyprawa po owoce chichotu, 2006 (wyd. I)
• Księga XXXI – Tytus kibicem, 2008 (wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek jako warszawscy powstańcy 1944 z wyobraźni Papcia Chmiela narysowani, 2009 (wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek w Bitwie Warszawskiej 1920 r., 2010 (wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek w Bitwie Grunwaldzkiej 1410 r., 2011 (wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek w odsieczy wiedeńskiej 1683 roku, 2012 (wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek w wojnie o niepodległość Ameryki, 2013 (wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek jako rycerze Bolesława Krzywoustego, 2014 (wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek poznają historię hymnu Polski, (2016 wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek obchodzą 100-lecie odzyskania niepodległości, 2018 (wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek na jedwabnym szlaku, 2019 (wyd. I)
• Tytus, Romek i A’Tomek pomagają księciu Mieszkowi ochrzcić Polskę, 2021 (wyd. I)
• Księga zero, 2002 (zbiór najstarszych historii ze „Świata Młodych”)
• Księga 80-lecia, 2003 (zbiór starych i nowych historii ze „Świata Młodych” i innych źródeł)
• Tytus, Romek i A’Tomek – (8 złotych ksiąg), 2002–2008 (wyd. I)
• Witek Sprytek i inne opowieści, 2011 (wyd. I)
• Elemelementarz, 2015 (wyd. I)

„Gazetowe„:

• Tytus, Romek i A’Tomek – W kosmosie. Spotkanie z Tytusem, 1957 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Podróż do Australii, 1958 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Na Wyspach Bożego Narodzenia, 1959 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Podróż w czasie, 1960 („Świat Młodych” – wyd. albumowe zmienione: Księga VIII)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Różne przygody, 1961 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Na obozie harcerskim, 1962 („Świat Młodych” – wyd. albumowe zmienione: Księga I)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Rozalia 1962 („Świat Młodych” – wyd. albumowe zmienione: Księga II)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Podróż poduszkowcem, 1963 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Tytus w redakcji. Zawody Tytusa, 1964 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Wyprawa autokonikiem i wirolotem, 1964 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Spółdzielnia „Odnawianko”, 1965 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Zabawa w wojsko, 1965 („Świat Młodych” – wyd. albumowe zmienione: Księga IV)
• Tytus, Romek i A’Tomek – W kosmosie, 1966 („Świat Młodych” – wyd. albumowe zmienione: Księga III)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Jednoplanszowe przygody, 1967 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Wyprawa wannolotem na olimpiadę w Meksyku, 1968 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Tytus w szkole, 1970 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Western, 1970 („Świat Młodych” – wyd. albumowe zmienione: Księga IX)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Wyprawa pod głaz babci Straszakowej, 1971 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Mielolotem przez epoki historyczne, 1972 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Wycieczka zimowa. Wyprawa na Wyspy Mrówcze, 1973 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Wyprawa młynkolotem, 1974 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – 35 lat „Świata Młodych”, 1984 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – W teatrze, 1985 („Świat Młodych”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Historie przedksiążeczkowe, 1993-1994 („Super Boom”)
• Tytus – Reklama lodów, 1994 („Super Boom”)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Humoreski, 1994 („Gazeta Wyborcza” – wyd. Krakowskie)
• Tytus, Romek i A’Tomek – Humoreski, 1996 („Super Express – Gilotyna”)

Pozostałe:

• Witek Sprytek i As, 1955 („Świat Młodych”)
• Szczudełko i Sadełko, 1957 („Świat Przygód”)
• Cyrk Bum Tarara,  1957 („Świat Młodych”)
• Piechotek i Miechotek,  1959 („Świat Młodych”)
• Meteor 8 nie odpowiada, 1959 („Świat Młodych”)
• Anka Telemanka, 1969 („Świat Młodych”)
• Kapitan Mewka, 1970 („Świat Młodych”)
• Tędyk Owędyk i jego mądry pies Cyber, 1972 („Świat Młodych”)
• Kopernik, 1973 („Świat Młodych”)
• Roz i Bitek, 1974, 1977 („Świat Młodych” – wersja czarno-biała, kolorowa)

Źródła internetowe:

Tytus Romek i A'Tomek - Oficjalna strona Papcia Chmiela

Henryk Jerzy Chmielewski (7152) - Lubimyczytać.pl (lubimyczytac.pl)

Henryk Jerzy Chmielewski - Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl

Henryk Jerzy Chmielewski – Wikipedia, wolna encyklopedia