Czytelnia / Marian Brandys

Marian Brandys (ur. 25 stycznia 1912 roku w Wiesbaden, zm. 20 listopada 1998 roku w Warszawie) – prozaik i reportażysta.

Urodził się w inteligenckiej rodzinie pochodzenia żydowskiego zasymilowanej w Polsce. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego i został aplikantem sądowym. W czasie II wojny światowej uczestniczył w kampanii wrześniowej. Wzięty przez Niemców do niewoli, ukrywał fakt bycia Żydem. W czasie kampanii polskiej został dowódcą konnego plutonu karabinów maszynowych w ramach Grupy Operacyjnej Polesie. Trafił do oflagu w Woldenbergu (dzisiejsze Dobiegniewo w Zielonogórskiem). Z czasem otrzymał stopień podporucznika. W czasie kampanii wrześniowej walczył w szeregach 180 pułku piechoty należącego do 50 Dywizji Piechoty. Po zakończeniu bitwy pod Kockiem, dostał się do niemieckiej niewoli w Woli Gułowskiej. W latach 1939–1945 przebywał kolejno w Oflagu IV C Colditz, Oflagu II A Prenzlau, Stalagu II B oraz od 12 września 1940 roku w Oflagu II C Woldenberg. Po wyzwoleniu z oflagu wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej i rozpoczął pracę w sądownictwie wojskowym. W ostatnich miesiącach wojny był, razem z Edmundem Osmańczykiem, korespondentem frontowym w Berlinie. Od 1945 roku pracował jako dziennikarz w Gdyni, gdzie między innymi był współredaktorem czasopisma „Wiatr od Morza” (1945–1948). Pełnił funkcję redaktora tygodnika „Nowa Kultura” (1953–1954), stale współpracował ze „Światem”. Pracował też jako korespondent „Życia Warszawy” w Jugosławii (1955). Został wysłannikiem „Czytelnika” i „Przekroju”. Należał do Towarzystwa Kursów Naukowych, Stowarzyszenia Pisarzy Polskich oraz Polskiego PEN Clubu. Pod koniec lat siedemdziesiątych XX wieku związał się z opozycją demokratyczną. Był jednym z sygnatariuszy protestu przeciwko planowanym zmianom w Konstytucji PRL tak zwanego Memoriału 101 (1976). Podpisał apel 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami (1980). Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1954) oraz Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski (1997)

Twórczość:

Twórczość dla młodzieży:

• Dom odzyskanego dzieciństwa, 1953 
• Wyprawa do Arteku, 1953
• Honorowy łobuz, 1957 
• Chłopiec z pociągu
• Navigare necesse est
• Experyment naukowy
• Śmierć Don Juana (opowiadanie weszło później do tomu zbiorowego Kredą na tablicy)
• Wiewiórczak
• Honorowy łobuz
• W Nałęczowie
• Podróże Gulliwera
• Śladami Stasia i Nel, 1961
• Z panem Biegankiem w Abisynii, 1962 
• Najdziwniejsze z miast, 1972 

Twórczość dla dorosłych:

• Spotkania włoskie, 1949
• Piotr i Maria, 1950
• Początek opowieści, 1952 
• O królach i kapuście, 1954
• Wyprawa do oflagu, 1955
• Nieznany książę Poniatowski, 1960
• Oficer największych nadziei, 1964 
• Kozietulski i inni, 1967
• Kłopoty z Panią Walewską, 1969
• Koniec świata szwoleżerów, 1972–1979: 
• Z dwóch stron drzwi, 1982 
• Strażnik królewskiego grobu, 1984
• Generał Arbuz, 1988
• Moje przygody z historią, 1990
• Moje przygody z wojskiem, 1993
• Jasienica i inni, 1995
• Dziennik 1972, 1996
• Dziennik 1976–1977, 1996
• Dziennik 1978, 1997

Źródła internetowe:

Marian Brandys - Życie i twórczość | Artysta | Culture.pl

Marian Brandys – Wikipedia, wolna encyklopedia