Czytelnia / Piotr Mateusz Andrzej Cywiński

Piotr Mateusz Andrzej Cywiński (ur. 16 kwietnia 1972 roku w Warszawie) – historyk mediewista, działacz społeczny, dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz–Birkenau, a także współtwórca i prezes Fundacji Auschwitz–Birkenau.

Wskutek emigracji politycznej ojca mieszkał w Szwajcarii i we Francji (1982–1993). Jest absolwentem Uniwersytetu Humanistycznego w Strasburgu (1993) i Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1995). Doktoryzował się w Instytucie Historii PAN (2002). Był wiceprezesem (1996–2000) oraz prezesem (2000–2010) Klubu Inteligencji Katolickiej w Warszawie. Stanowisko prezesa obejmował także w światowej federacji intelektualistów katolickich Pax Romana (na Europę, 2004–2008) oraz Warszawskim Klubie Inteligencji Katolickiej (2000–2010). Pełnił funkcję wiceprezesa Stowarzyszenia Wikimedia Polska (2005–2007). Jest dyrektorem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau (od 2006). Współtworzył między innymi: Forum Świętego Wojciecha, Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście (także wiceprezes Rady), Fundację Auschwitz-Birkenau (także prezes od 2009), Instytut Auschwitz-Birkenau (także przewodniczący rady od 2018). Stworzył serwis internetowy Diapozytyw.pl. Uczestniczył też w dialogu polsko–żydowskim, chrześcijańsko–żydowskim, jak również w rozmowach między kulturami pogranicza. W ramach Instytutu Adama Mickiewicza współkierował Festiwalem „Europalia 2001 Polska” (2000–2002). Kandydował do Parlamentu Europejskiego z ramienia Unii Wolności (2004). Został Ambasadorem Europejskiego Roku Dialogu Międzykulturowego (2008).  Pracuje jako główny ekspert Centrum Badań nad Ekonomiką Miejsc Pamięci na Uniwersytecie SWPS (od 2018). Objął również stanowisko prezesa Towarzystwa Zarządzania Miejscami Pamięci (od 2019) i zastępcy redaktora naczelnego czasopisma naukowego „Journal of Leadership and Management” (2020). Wybrano go na przewodniczącego Rady Programowej Żydowskiego Instytutu Historycznego imienia Emanuela Ringelbluma w Warszawie (2017–2021). Ponadto przewodniczy Radzie tworzonego aktualnie Muzeum Płaszów (od 2021).

Wybrane członkostwa:

• Zespół Episkopatu Polski do rozmów z Kościołem greckokatolickim na Ukrainie (od maja 2002),
• Rada Konsultacyjna Organizacji Pozarządowych przy Polskiej Radzie Integracji Europejskiej (2001–2004),
• Międzynarodowa Rada Oświęcimska (od 2000, sekretarz 2000–2006),
• Rada do Spraw Muzeów przy Ministrze Kultury (2009–2018; kadencja IV, V i VI, wiceprzewodniczący Rady 2021–2024; kadencja VIII),
• Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa (2010–2016),
• Rada Fundacji na rzecz Maximilian–Kolbe–Werk,
• Zarząd Stowarzyszenia Miejsce Pamięci Maison d’Izieu (Od 2011),
• Komitet Obywatelski Solidarności z Ukrainą (KOSzU) (od 2014)
• Moskiewskie Stowarzyszenie Memoriał (od 2015, członek Komisji Rewizyjnej; 2007–2012)
• Wiceprzewodniczącym
• Rada Powiernicza budowanego Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku (od 2012)

Wyróżnienia i nagrody:

Polskie:

• Złoty Krzyż Zasługi, 2006
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, 2008
• Nominacja do nagrody Totus w kategorii „Osiągnięcia w dziedzinie kultury chrześcijańskiej”, 2008
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, 2010
• Odznaka Honorowa „Bene Merito”, 2012
• Złota odznaka „Za zasługi w pracy penitencjarnej”, 2014
• Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Ochrony Praw Człowieka”, 2014
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, 2015

• Zagraniczne:

• Krzyż Kawalerski belgijskiego Orderu Korony, 2012
• Krzyż Kawalerski monakijskiego Orderu Świętego Karola, 2013
• Krzyż Oficerski greckiego Orderu Feniksa, 2014
• Krzyż Kawalerski francuskiego Orderu Palm Akademickich, 2015
• Insygnia Kawalera Legii Honorowej, 2019
• Europejska Nagroda Praw Obywatelskich, 2019
• Krzyż Pro Ecclesia et Pontifice, 2020
• Insygnia komandorskie portugalskiego odznaczenia prywatnego Orderu Świętego Sebastiana, 2020
• Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi Republiki Federalnej Niemiec, 2020
• Premio Cherasco Storia za upowszechnianie historii, 2021

Twórczość:

Wybrane publikacje:

Jako autor:

• Epitafium... i inne spisane niepokoje, Oświęcim 2012
• Początki Auschwitz w pamięci pierwszego transportu polskich więźniów politycznych, Oświęcim 2015
• Zagłada w pamięci więźniów Sonderkommando, Oświęcim 2015
• Marsz śmierci w pamięci ewakuowanych więźniów Auschwitz, Oświęcim 2016
• Sny obozowe w pamięci ocalałych z Auschwitz, Oświęcim 2016
• Rampa w pamięci Żydów deportowanych do Auschwitz, Oświęcim 2016
• Auschwitz. Monografia Człowieka, Oświęcim 2021

Jako współautor:

• Kościół wobec integracji europejskiej, Warszawa 1997
• L’Église en Pologne après 1989 face aux nouveaux défis de la démocratie
• Mój Auschwitz, Kraków 2010
• Le futur d’Auschwitz. Actes de la journee d’etude du 11 mai 2010, Paris 2011
• Auschwitz od A do Z. Ilustrowana historia obozu, Oświęcim 2013
• Auschwitz Legacies, Oświęcim 2015
• La Shoah. Au coeur de l'anéantissement, Paris 2021

Jako autor przedmowy lub koncepcji:

• Guide historique d’Auschwitz, Paris 2011
• Auschwitz-Birkenau. Miejsce, na którym stoisz, Oświęcim 2012
• Auschwitz. Monografia człowieka, Oświęcim 2021

Źródła internetowe:

Piotr Cywiński (historyk) – Wikipedia, wolna encyklopedia