Czytelnia / Stanisław Ignacy Witkiewicz

Stanisław Ignacy Witkiewicz („Witkacy”, ur. 24 lutego 1885 w Warszawie, zm. 18 września 1939 w Jeziorach) – pisarz, malarz, filozof, dramaturg i fotografik.

Pierwsze lata życia Witkacy spędził w Warszawie, w 1890 rodzina Witkiewiczów przeniosła się do Zakopanego ze względu na stan zdrowia ojca. Swój debiut malarski miał w 1901 na „Wystawie obrazów i rzeźb" w Zakopanem. 

Po zdaniu matury, w 1904 odbył podróż do podróż do Wiednia, Monachium i Włoch. W 1905 przeprowadził się do Krakowa i wbrew woli ojca podjął studia malarskie w Akademii Sztuk Pięknych (pracownia Jana Stanisławskiego). Z Karolem Szymanowskim (który zadedykował mu pierwszą sonatę fortepianową) odbył podróż do Włoch. Pod wpływem ojca porzucił studia i wrócił do Zakopanego (1906). W 1913 odbyła się pierwsza indywidualna wystawa malarstwa Witkiewicza w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Zaczął podróżować do Paryża w poszukiwaniu inspiracji, porzucił dotychczasowe malarstwo pejzażowe na rzecz portretów i „potworów”.

W trakcie wybuchu I wojny światowej jako obywatel rosyjski nie mógł wrócić do Zakopanego, udał się więc do Petersburga, gdzie dzięki protekcji krewnych został przyjęty do Pawłowskiej Szkoły Wojskowej, po czym, po przyspieszonym szkoleniu, został skierowany na front w szeregach elitarnego Pierwszego Pawłowskiego Pułku Lejbgwardii. W lipcu 1918 wrócił do Polski i osiadł w Zakopanem. Rozpoczął wówczas współpracę z awangardową grupą poetów i malarzy Formiści Polscy oraz z czasopismem „Zwrotnica” (1922–1923). W styczniu 1925 założył z grupą zakopiańskiej inteligencji Towarzystwo Teatralne, które wystawiało jego sztuki, a w czerwcu, po rozłamie grupy założył Teatr Formistyczny przy Towarzystwie „Sztuka Podhalańska”. W 1925 założył Firmę Portretową S.I. Witkiewicz, która stanowiła jego główne źródło utrzymania.

18 września 1939 Stanisław Ignacy Witkiewicz zmarł śmiercią samobójczą na wieść o wkroczeniu wojsk radzieckich w granice Polski. Został pochowany na cmentarzu w Jeziorach.

Twórczość:

Proza:

  • 622 upadki Bunga, czyli Demoniczna kobieta, 1911 (pierwodruk 1972)

  • Pożegnanie jesieni, 1927

  • Nienasycenie, 1930

  • Jedyne wyjście (nieukończona)

Dramat:

  • Karaluchy, 1893

  • Odważna księżniczka, 1893

  • Maciej Korbowa i Bellatrix, 1918

  • Nowa homeopatia zła, 1918

  • Pragmatyści, 1919

  • Nowe wyzwolenie, 1920

  • Mister Price’a, 1920

  • Tumor Mózgowicz, 1920

  • Oni, 1920

  • W małym dworku, 1921

  • Gyubal Wahazar, 1921

  • Metafizyka dwugłowego cielęcia, 1921

  • Kurka Wodna, 1921

  • Bezimienne dzieło, 1921 (publikacja 1962)

  • Mątwa, 1922

  • Nadobnisie i koczkodany, 1922

  • Jan Karol Maciej Wścieklica, 1922

  • Wariat i zakonnica, 1923

  • Janulka, córka Fizdejki, 1923

  • Matka, 1924

  • Sonata Belzebuba, 1925

  • Szewcy, 1934

Eseje:

  • Demonizm Zakopanego, 1919

  • Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia, 1919

  • O Czystej Formie, 1921

  • Szkice estetyczne, 1922

  • Teatr. Wstęp do teorii Czystej Formy w teatrze, 1923

  • Nikotyna, alkohol, kokaina, peyotl, morfina, eter, 1932

  • Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia, 1935

 

Źródła internetowe:

https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-ignacy-witkiewicz-witkacy

https://encyklopediateatru.pl/autorzy/158/stanislaw-ignacy-witkiewicz

http://podrozniccy.com/pl/witkacy

https://polona.pl/collections/institutions/1/witkacy,NDI0ODQ1MDAzNTQxNTgyMTIxMg/?sort=score%20desc

https://witkacologia.eu/linki/linki_lista.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Stanisław_Ignacy_Witkiewicz

Czytaj więcejzwiń
Loading...