Czytelnia / Wojciech Korfanty

Wojciech Korfanty (ur. 20 kwietnia 1873 roku w Sadzawkach, zm. 17 sierpnia 1939 roku w Warszawie) – przywódca narodowy Górnego Śląska, związany z chrześcijańską demokracją. Jedna z najważniejszych postaci Śląska i jego walki o przyłączenie do Polski. Jeden z ojców niepodległej Rzeczpospolitej.

Urodził się jako Adalbert Korfanty w Sadzawkach, które dziś są częścią Siemianowic Śląskich. W tamtejszej wsi uczęszczał do szkoły ludowej, a następnie ukończył Gimnazjum Królewskie w Katowicach (obecnie jest to Liceum imienia Marii Skłodowskiej–Curie). W czasach, gdy jeszcze chodził do sztuby kontaktował się z narodowymi działaczami wielkopolskimi i brał udział w polskich manifestacjach. Za niepochlebne uwagi o kanclerzu Bismarcku został relegowany z klasy maturalnej, ale szkołę ostatecznie ukończył jako ekstern. Studiował na politechnice w Charlottenburgu. Z czasem pobierał nauki na uniwersytecie we Wrocławiu, gdzie słuchał wykładów między innymi Wernera Sombarta. Potem przeniósł się do Berlina i tam skończył studia. Powrócił na Górny Śląsk. Za publikację artykułów budzących polskie uczucia narodowe został skazany na cztery miesiące więzienia, wyrok odsiedział we Wronkach. Należał do Związku Młodzieży Polskiej „Zet” (od 1898), Ligi Narodowej (1901–1908), poznańskiej rady nadzorczej banku ubezpieczeniowego „Vesta” oraz Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej w Poznaniu (1918). Był posłem: do Reichstagu (1903–1911, 1918), na sejm pruski (1904–1918), na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (1919–1930), na Sejm Śląski (1922–1935, od 1922 roku czołowy przywódca chadecji), na Sejm z ramienia Chrześcijańskiej Demokracji (1922–1930). Wykluczony z Polskiego Stronnictwa Chrześcijańskiej Demokracji stanął na czele secesyjnego PSChD Górnego Śląska (1928–1930). Współorganizował Polskie Towarzystwo Demokratyczne w Poznaniu (1909). Obejmował stanowisko redaktora czasopisma „Górnoślązak”. Wydawał pisma, w tym: „Rzeczpospolitą” i „Polonię”. Brał udział w powstaniu Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Pełnił funkcję polskiego komisarza plebiscytowego na terenie Górnego Śląska (1920–1921). Stanął na czele III powstania śląskiego (1921). Otrzymał misję powołania rządu, jednak wobec sprzeciwu Piłsudskiego i socjalistycznych gróźb strajku z misji zrezygnował (1922). Piastował urząd wicepremiera rządu Wincentego Witosa (1923). Stał się obiektem oskarżeń ze strony lewicy chłopskiej, jednakże sąd uwolnił go od większości zarzutów (1927). Jako współorganizator Centrolewu został aresztowany i osadzony w twierdzy brzeskiej, ale z procesu go wyłączono (1930). Przebywał na emigracji w Czechosłowacji, a także Francji. Był jednym z inicjatorów Frontu Morges. W 1939 roku wrócił do kraju, lecz następnego dnia został aresztowany oraz osadzony w więzieniu. Zwolniony z powodu ciężkiej choroby, zmarł w Warszawie (1939). Istnieją podejrzenia, że został otruty.

Ordery, odznaczenia i wyróżnienia: