Czytelnia / Stanisław Ignacy Witkiewicz
Stanisław Ignacy Witkiewicz („Witkacy”, ur. 24 lutego 1885 w Warszawie, zm. 18 września 1939 w Jeziorach) – pisarz, malarz, filozof, dramaturg i fotografik.
Pierwsze lata życia Witkacy spędził w Warszawie, w 1890 rodzina Witkiewiczów przeniosła się do Zakopanego ze względu na stan zdrowia ojca. Swój debiut malarski miał w 1901 na „Wystawie obrazów i rzeźb" w Zakopanem.
Po zdaniu matury, w 1904 odbył podróż do podróż do Wiednia, Monachium i Włoch. W 1905 przeprowadził się do Krakowa i wbrew woli ojca podjął studia malarskie w Akademii Sztuk Pięknych (pracownia Jana Stanisławskiego). Z Karolem Szymanowskim (który zadedykował mu pierwszą sonatę fortepianową) odbył podróż do Włoch. Pod wpływem ojca porzucił studia i wrócił do Zakopanego (1906). W 1913 odbyła się pierwsza indywidualna wystawa malarstwa Witkiewicza w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Zaczął podróżować do Paryża w poszukiwaniu inspiracji, porzucił dotychczasowe malarstwo pejzażowe na rzecz portretów i „potworów”.
W trakcie wybuchu I wojny światowej jako obywatel rosyjski nie mógł wrócić do Zakopanego, udał się więc do Petersburga, gdzie dzięki protekcji krewnych został przyjęty do Pawłowskiej Szkoły Wojskowej, po czym, po przyspieszonym szkoleniu, został skierowany na front w szeregach elitarnego Pierwszego Pawłowskiego Pułku Lejbgwardii. W lipcu 1918 wrócił do Polski i osiadł w Zakopanem. Rozpoczął wówczas współpracę z awangardową grupą poetów i malarzy Formiści Polscy oraz z czasopismem „Zwrotnica” (1922–1923). W styczniu 1925 założył z grupą zakopiańskiej inteligencji Towarzystwo Teatralne, które wystawiało jego sztuki, a w czerwcu, po rozłamie grupy założył Teatr Formistyczny przy Towarzystwie „Sztuka Podhalańska”. W 1925 założył Firmę Portretową S.I. Witkiewicz, która stanowiła jego główne źródło utrzymania.
18 września 1939 Stanisław Ignacy Witkiewicz zmarł śmiercią samobójczą na wieść o wkroczeniu wojsk radzieckich w granice Polski. Został pochowany na cmentarzu w Jeziorach.
Twórczość:
Proza:
622 upadki Bunga, czyli Demoniczna kobieta, 1911 (pierwodruk 1972)
Pożegnanie jesieni, 1927
Nienasycenie, 1930
Jedyne wyjście (nieukończona)
Dramat:
Karaluchy, 1893
Odważna księżniczka, 1893
Maciej Korbowa i Bellatrix, 1918
Nowa homeopatia zła, 1918
Pragmatyści, 1919
Nowe wyzwolenie, 1920
Mister Price’a, 1920
Tumor Mózgowicz, 1920
Oni, 1920
W małym dworku, 1921
Gyubal Wahazar, 1921
Metafizyka dwugłowego cielęcia, 1921
Kurka Wodna, 1921
Bezimienne dzieło, 1921 (publikacja 1962)
Mątwa, 1922
Nadobnisie i koczkodany, 1922
Jan Karol Maciej Wścieklica, 1922
Wariat i zakonnica, 1923
Janulka, córka Fizdejki, 1923
Matka, 1924
Sonata Belzebuba, 1925
Szewcy, 1934
Eseje:
Demonizm Zakopanego, 1919
Nowe formy w malarstwie i wynikające stąd nieporozumienia, 1919
O Czystej Formie, 1921
Szkice estetyczne, 1922
Teatr. Wstęp do teorii Czystej Formy w teatrze, 1923
Nikotyna, alkohol, kokaina, peyotl, morfina, eter, 1932
Pojęcia i twierdzenia implikowane przez pojęcie Istnienia, 1935
Źródła internetowe:
https://culture.pl/pl/tworca/stanislaw-ignacy-witkiewicz-witkacy
https://encyklopediateatru.pl/autorzy/158/stanislaw-ignacy-witkiewicz
http://podrozniccy.com/pl/witkacy
https://polona.pl/collections/institutions/1/witkacy,NDI0ODQ1MDAzNTQxNTgyMTIxMg/?sort=score%20desc