Wydawnictwa / Biblioteka Krytyki Literackiej / Lekcje wyobraźni. Szkice o literaturze z lat 1958–2008
-
Wstęp
- Drogi klerka. O krytyce literackiej Jana Prokopa (Maciej Urbanowski
- Bibliografia
- Nota o autorze wyboru
-
O nowoczesności
- Prolegomena do opisu „nowoczesności”
-
O krytyce i literaturze
- Krytyka jako nierozumienie dzieła
- Krytyk jako stwórca
- O nihilizmie w naukach humanistycznych
- O krytyce usługowej, etosie literatury i innych drobiazgach sprawiających, że jest, jak być nie powinno
- Powinności literatury polskiej
- Kanon literacki i pamięć zbiorowa
-
O poezji
- Od Larbauda do Harasymowicza (z historii „dłuższych form” liryki)
- O niezrozumiałości w poezji
- Euklides i barbarzyńcy
- W kręgu sztuki naiwnej
- Sprawa nadrealizmu
- Rozbiegłe formy
- Niepochwycień
- Igraszki katastrofisty: Miron Białoszewski.
- Tadeusza Różewicza walka o oddech
- Wisława Szymborska albo wstydliwość uczuć
- Antynomie Miłosza
- „Oto twój świat na ostrzu miecza…” Wspomnienia czytelnika Traktatu moralnego Miłosza
- Święty Franciszek w Niniwie? O poezji księdza Jana Twardowskiego i jej kontekstach
- O poezji Zbigniewa Herberta
-
O wyobraźni pod nadzorem
- Mity fundatorskie Polski Ludowej
- Z perspektywy ofiary
- Wśród pismaków
- Polonista jako utrwalacz władzy ludowej
- Dylematy Marii Dąbrowskiej albo o fałszywej symetrii
- Nota edytorska
- Od wydawcy
- Streszczenie
Twórczość krytycznoliteracka Jana Prokopa zaskakuje, zdumiewa, a nawet onieśmiela bogactwem i różnorodnością. Składa się na nią niemal trzydzieści książek, które poruszają niezwykle szeroką problematykę. Szeroką w sensie historycznym, ale także kulturowym i tematycznym. Prokop pisał o romantyzmie, pozytywizmie, modernizmie i postmodernizmie. Interesowali go twórcy polscy, ale pisywał też o autorach rosyjskich i zachodnioeuropejskich. Ciekawiła go literatura „jako taka”, ale również – z biegiem lat coraz bardziej – literatura jako świadectwo historii, ekspresja wyobraźni zbiorowej, podmiot, ale i przedmiot ideologii…
Ta szerokość zainteresowań Prokopa i będąca ich konsekwencją ogromna erudycja o komparatystycznych horyzontach są intrygujące. Jak zauważył trafnie Andrzej Waśko: „Jan Prokop, który w latach PRL nie należał do żadnej z literacko-politycznych grup – choć znał wszystkie – jest też autorem wielowątkowego i jedynego w swoim rodzaju dorobku krytycznego”. O osobnej pozycji Prokopa w polskiej literaturze pisał Krzysztof Dybciak: „Nie identyfikuje się z żadnym nurtem politycznym, ponadto naraża się wpływowym osobistościom i środowiskom naukowym”2. Prokop nie jest i nie był krytykiem towarzyszącym wybranemu pisarzowi, określonemu pokoleniu literackiemu czy jakiejś jednej idei estetycznej. Na pierwszy rzut oka wydaje się, iż mamy do czynienia z krytykiem niezwykle kapryśnym czy też lepiej: krytykiem sytuacyjnym, który reaguje na to, jak zmieniają się zainteresowania czytelników, zmienia więc swoje zainteresowania, a zmiany te są także efektem poszukiwania nowych, ciekawszych tematów krytycznoliterackich.
(prof. dr hab. Maciej Urbanowski)
Zrealizowano ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu w ramach programu Kanon Polski.
Wydawca: Instytut Literatury
Miejsce i rok wydania: Kraków 2024
Wybór, opracowanie, wstęp: Maciej Urbanowski
Redakcja językowa: Agata Tondera
Korekta: Aleksandra Kowal, Elżbieta Zarych
Skład: Alicja Stępniak
ISBN: 978-83-67602-80-8 (print)
ISBN: 978-83-67602-81-5 (online)
