Wydawnictwa / Nowa Krytyka i Esej / Sadźmy róże. Szkice o literaturze polskiej XX wieku. Tom I

Sadźmy róże (tom 1) to dwadzieścia dwa szkice wybrane z dorobku znanego eseisty i badacza literatury polskiej XX wieku. Znajdują się tu zarówno teksty z jego klasycznych książek literaturoznawczych, takich jak Polowanie na postmodernistów (1999), Modalności modernizmu (2012) oraz eseistycznych Prawdy niemiłe. Eseje (1993), Wenus z Drohobycza.
O Brunonie Schulzu (2016) czy Ptasznik z Wilna. O Józefie Mackiewiczu (2007, 2022).
Są tu też szkice rozproszone, które w wydaniu książkowym ukazują się po raz pierwszy. Wszystkie te teksty łączy wnikliwa sztuka czytania i interpretowania najtrudniejszych utworów prozy polskiej – między innymi Irzykowskiego, Żeromskiego, Reymonta, Berenta, Nałkowskiej, Wata, Witkacego, Schulza, Gombrowicza, Miłosza, Mackiewicza. Jeden esej dotyczy twórczości Juliana Ursyna Niemcewicza, pisarza z przełomu XVIII i XIX wieku, jednak interpretowanego w perspektywie problemów XX wieku, analizowanych w kilku innych szkicach w tej książce. Autor tych szkiców jest dla czytelnika nie tylko hermeneutą i przewodnikiem po literaturze, ale także odkrywcą problemów dotąd niezauważonych. I choć w bogatym zestawie nazwisk i tytułów przewija się kilka różnych tematów poruszanych przez najwybitniejszych pisarzy minionego stulecia (historia Polski od XVIII do XX wieku, skutki rewolucji bolszewickiej, nadzieje i złudzenia awangardy artystycznej, stosunek do komunizmu), to przewodnim tematem są pytania pisarzy o świadomość, o charakter
i możliwości poznawcze człowieka, który jeszcze nie otrząsnął się z euforii po odkryciu nowych idei wieku XX, a już został zmiażdżony doświadczeniami drugiej wojny światowej. Wybrane i zebrane
w tym tomie szkice dotyczą fundamentalnych i nadal aktualnych tematów literatury polskiej – zwłaszcza prozy narracyjnej.

Summary

Sadźmy róże [Let’s plant roses] (vol. 1) is a selection of 22 sketches by a renowned essayist and researcher of 20th century Polish literature. It includes texts from his classic books on literature, such as Polowanie na postmodernistów [Hunting for postmodernists] (1999), Modalności modernizmu [Modalities of modernism] (2012), and from collections of essays: Prawdy niemiłe. Eseje [Unpleasant truths. Essays] (1993), Wenus z Drohobycza. O Brunonie Schulzu [Venus of Drohobych. On Bruno Schulz] (2016) and Ptasznik z Wilna. O Józefie Mackiewiczu [Fowler from Vilnius. On Józef Mackiewicz] (2007/2022). It also includes scattered sketches, which are published in a book for the very first time. What all these texts have in common is the art of insightful reading and interpreting the most difficult works of Polish prose, including: Irzykowski, Żeromski, Reymont, Berent, Nałkowska, Wat, Witkacy, Schulz, Gombrowicz, Miłosz and Mackiewicz. One text is devoted to Julian Ursyn Niemcewicz, polish writer from XVIII/XIX centuries. However his writings are analized from strictly XX century’s perspective. The author of these sketches is not only
a hermeneut and a guide to literature for the reader, but also a discoverer of previously unnoticed problems. And although the wide set of names and titles includes several different topics discussed by the most outstanding writers of the past century (the history of Poland from the 18th to the 20th century, the effects of the Bolshevik revolution, the hopes and delusions of the artistic avantgarde, attitudes towards communism), the main theme is the writers’ questions about consciousness, the character and cognitive capabilities of man, who has not yet recovered from the euphoria after discovering new ideas of the 20th century and has already been crushed by the experiences of World War II. The sketches selected and collected in this volume concern fundamental and still current topics in Polish literature, especially narrative prose.

Nota o autorze

Włodzimierz Bolecki (pseud. Jerzy Malewski, ur. 13 kwietnia 1952 w Warszawie) – polski teoretyk
i historyk literatury polskiej, profesor Instytutu Badań Literackich PAN, krytyk literacki. Wiceprezes Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP). Zajmuje się teorią i historią literatury XX wieku,
m.in. twórczością takich autorów jak Wacław Berent, Witold Gombrowicz, Gustaw Herling-Grudziński, Józef Mackiewicz, Czesław Miłosz, Bruno Schulz, Aleksander Wat czy Stanisław Ignacy Witkiewicz.

Włodzimierz Bolecki
Sadźmy róże. Szkice o literaturze polskiej XX wieku, tom 1
Recenzje naukowe Paweł Panas, Paweł Tański
Redakcja i adiustacja Alicja Stępniak
Korekta Krystian Rajzer
Indeks Aleksandra Luberda
Projekt okładki Paweł Górny
Projekt typograficzny Estera Sendecka i Alicja Stępniak
Na okładce Józef Mehoffer, Słońce majowe, Muzeum Narodowe w Warszawie
Skład i łamanie, przygotowanie do druku Alicja Stępniak