Czytelnia / Italo Calvino

Italo Calvino (ur. 15 października 1923 w Santiago de Las Vegas na Kubie, zm. 19 września 1985 w Sienie we Włoszech) – włoski pisarz i eseista.

Studiował na Wydziale Rolniczym Uniwersytetu w Turynie, a następnie przeniósł się na Uniwersytet we Florencji. W wieku dwudziestu lat odmówił służby wojskowej. Dołączył do Brygad Garibaldiego, tajnej grupy komunistycznej i przez dwadzieścia miesięcy walczył w Alpach Nadmorskich. W 1945 roku osiadł w Turynie oraz powrócił na tamtejszy uniwersytet, lecz porzucił Wydział Rolniczy na rzecz Wydziału Artystycznego. Rok później Elio Vittorini wprowadził go do świata literatury.

Groza wojny nie tylko dostarczyła mu materiału dla jego literackich ambicji, ale także pogłębiła jego zaangażowanie w sprawę komunistyczną. Postrzegając życie w cywilu jako kontynuację walki partyzanckiej, stał się członkiem Włoskiej Partii Komunistycznej. Czytając Państwo a rewolucję Włodzimierza Lenina, pogrążył się w powojennym życiu politycznym, wiążąc się głównie z ruchem robotniczym w Turynie. W 1947 roku ukończył pracę magisterską na temat Josepha Conrada. W wolnym czasie pisał opowiadania oraz dostał pracę w dziale reklamy wydawnictwa Einaudi prowadzonego przez Giulio Einaudiego. Następnie pracował jako dziennikarz w komunistycznym dzienniku „L'Unità” i czasopiśmie politycznym „Rinascita”. Od lat 40. XX wieku pisał też dla „La Nostra Lotta”, „Il Garibaldino”, „Voce della Democrazia”, „Contemporaneo”, „Cittá Aperta” i „La Republica”. Redagował także własne pismo literackie „Il Menabó di letteratura”. W późniejszym czasie stał się również stałym współpracownikiem włoskiej gazety „Corriere della Sera”.

Jego pierwsza powieść Droga do gniazda pająków (Il sentiero dei nidi di ragno) zdobyła nagrodę Premio Riccione. Po sowieckiej inwazji na Węgry porzucił włoską partią komunistyczną i wycofał się z aktywnego udziału w polityce. Pomimo obowiązujących ówcześnie w USA surowych restrykcji wobec obcokrajowców o komunistycznych poglądach, otrzymał zaproszenie od Fundacji Forda i odwiedził Stany Zjednoczone.

W 1967 roku przeniósł się z rodziną do Paryża, a rok później przyłączył się do grupy pisarzy eksperymentalnych Oulipo (Ouvroir de littérature potentielle), gdzie poznał Rolanda Barthesa i Georgesa Pereca. Mieli oni wpływ na jego późniejszą twórczość. Odrzucił nagrodę Viareggio za Ti con zero (Czas i Łowca), twierdząc, że była ona przyznana przez „instytucje pozbawione znaczenia”. W dwóch autobiograficznych esejach określił siebie jako ateistę, a swój światopogląd jako niereligijny. W następnych latach odwiedził Meksyk, Japonię oraz ponownie Stany Zjednoczone, gdzie wygłosił serię wykładów. Przyjął również funkcję przewodniczącego jury 29. Festiwalu Filmowego w Wenecji. Uznawany za jednego z ważniejszych twórców XX wieku.

Wybrana twórczość:

• Ścieżka pajęczych gniazd, tłum. Władysław Minkiewicz (Il sentiero dei nidi di ragno), 1947
• Ostatni przybywa kruk (Ultimo viene il corvo), 1949
• Młodzi znad Padu (I giovani del Po), 1951
• Trylogia Nasi przodkowie (I nostri antenati), 1952
• Wicehrabia przepołowiony, tłum. Barbara Sieroszewska (Il Visconte dimezzato), 1952
• Mrówka argentyńska (La formica argentina), 1952
• Wstęp do wojny (L'entrata in Guerra), 1954
• Baśnie włoskie (Fiabe Italiane), 1956
• La panchina – libretto do opery Sergiego Liberoviciego, 1956
• Baron drzewołaz, tłum. Barbara Sieroszewska (Il barone rampante), 1957
• Opowiadania (I racconti), 1958
• Rycerz nieistniejący, tłum. Barbara Sieroszewska (Il cavaliere inesistente), 1959
• Marcovaldo, tłum. Alina Kreisberg, 1963
• Długi dzień Ameriga, tłum. Magdalena Tulli (La giornata d'uno scrutatore), 1963
• Opowieści kosmikomiczne, tłum. Barbara Sieroszewska (Cosmicomiche), 1965
• T Zero (Ti con zero), 1967
• Zamek krzyżujących się losów, tłum. Anna Wasilewska (Il castello dei destini incrociati), 1969
• Niewidzialne miasta, tłum. Alina Kreisberg (Le città invisibili), 1972
• Imię, nos (Il nome, il naso), 1973
• Autobiografia pewnego widza (Autobiografia di uno spettatore), 1974
• La corsa delle giraffe, 1975
• Trudne miłości, tłum. Joanna Wajs (Gli amori difficili), 1979
• Jeśli zimową nocą podróżny, tłum. Anna Wasilewska (Se una notte d'inverno un viaggiatore), 1979
• The Uses of Literature – eseje, 1982, 1989
• Prawdziwa historia (La Vera Storia) – libretto do opery Luciano Berio, 1982
• Palomar, tłum. Alina Kreisberg, 1983
• Racconti Fantastici Dell'Ottocento: Volume Primo, Il Fantastico Visionario and Racconti Fantastici Dell'Ottocento: Volume Secondo, Il Fantastico Quotidiano, 1983
• Science et métaphore chez Galilée – wykład w École des Hautes Études de la Sorbonne, 1983
• Collezione di sabbia, 1984
• W słońcu jaguara, tłum. Hanna Flieger (Sotto il sole giaguaro) – utwór wydany pośmiertnie, 1988
• Wykłady amerykańskie, tłum. Anna Wasilewska (Lezioni Americane) – utwór wydany pośmiertnie, 1988
• Droga św. Jana (La strada di San Giovanni) – utwór wydany pośmiertnie, 1999

Wybrana filmografia:

• Boccaccio '70, 1962 (współautor scenariusza do segmentu Renzo e Luciano w reżyserii Mario Monicelli)
• L'Amore difficile, 1963 (napisał segment L'avventura di un soldato w reżyserii Nino Manfrediego)
• Tiko and the Shark, 1964 (współautor scenariusza w reżyserii Folco Quilici)

Adaptacje filmowe i telewizyjne:

• The Nonexistent Knight Pino Zaca, 1969
• Amores dificiles Any Luisy Ligouri, 1983
• L'Aventure d'une baigneuse Philippe Donzelota, 1991
• Fantaghirò Lamberto Bava, 1991
• Solidarity Nancy Kianga, 2006
• Conscience Yu-Hsiu Camille Chena, 2009
• La Luna Enrico Casarosa, 2011

Źródła internetowe:

Po co czytać klasyków - - Państwowy Instytut Wydawniczy (piw.pl)

Italo Calvino – Wikipedia, wolna encyklopedia

Italo Calvino - Wikipedia (ang.)