Czytelnia / Karol Irzykowski
Karol Irzykowski (ur. 23 stycznia 1873 w Błażkowej, zm. 2 listopada 1944 w Żyrardowie) – krytyk literacki i filmowy, poeta, prozaik, dramaturg, teoretyk filmu, tłumacz, szachista.
Studiował germanistykę na Wydziale Filozoficznym C.K. Uniwersytetu im. Cesarza Franciszka we Lwowie. Studiów nie udało mu się ukończyć z powodu trudnej sytuacji finansowej, uzyskał jedynie absolutorium. Przez kilka lat uczył niemieckiego w szkole gimnazjalnej, następnie rozpoczął pracę dziennikarską. W 1908 roku przeprowadził się do Krakowa, gdzie pracował w Cesarsko-Królewskim Biurze Korespondencyjnym oraz w redakcji dziennika „Nowa Reforma”. Po pierwszej wojnie światowej zamieszkał w Warszawie. Zatrudnił się w sejmie jako kierownik biura stenograficzno-sprawozdawczego. Współpracował z wieloma czasopismami o różnorodnym charakterze i faworyzującymi odmienne frakcje polityczne, takimi jak: „Skamander”, „Wiadomości Literackie”, „Robotnik”. Współredagował „Europę”, prowadził dział teatralny w „Roczniku Literackim”, pisywał w „Pionie” i „Prosto z Mostu”, udzielał się także w Polskim Radiu. W swojej twórczości Irzykowski silnie wiązał twórczość i krytykę literacką, które były dla niego przenikającymi się rzeczywistościami, częściami jednego procesu tworzenia i poznania. Był zapalonym szachistą. Należał do aktywnych członków Krakowskiego Klubu Szachistów. W 1939 roku został wybrany do Rady Naczelnej Polskiego Związku Szachowego. W okresie drugiej wojny światowej współorganizował konspiracyjny turniej szachowy. Został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski przez prezydenta Ignacego Mościckiego za „zasługi na polu krytyki literackiej i literatury”.
Twórczość:
- Zwycięstwo, 1897
- Pałuba, 1903
- Sny Marii Dunin, 1903
- Nowele, 1906
- Wiersze i dramaty, 1907
- Dobrodziej złodziei. Komedia w 5 aktach, 1907
- Fryderyk Hebbel jako poeta konieczności, 1907
- Lemiesz i szpada przed sądem publicznym, 1908
- Czyn i słowo, 1913
- Spod ciemnej gwiazdy, 1922
- Prolegomena do charakterologii, 1924
- Dziesiąta muza, 1924
- Walka o treść, 1929
- Beniaminek. Rzecz o Boyu Żeleńskim, 1933
- Słoń wśród porcelany, 1934
- Lżejszy kaliber, 1938
Źródła internetowe:
