Czytelnia / Teresa Landy

Teresa Landy (ur. 23 września 1894 roku w Warszawie, zm. 5 stycznia 1972 roku w Laskach) – krytyczka literacka, animatorka życia kulturalnego, filozofka, myślicielka katolicka, tłumaczka oraz franciszkanka.

Ukończyła prywatną Warszawską pensję dla dziewcząt. Była słuchaczką na wydziale filozofii paryskiej Sorbony (1913–1916). Po powrocie do Polski pracowała jako nauczycielka w gimnazjach (Warszawa, Pułtusk). Została też domową nauczycielką młodszych sióstr Zofii Sokołowskiej. W domu swojej koleżanki prowadziła wielogodzinne rozmowy z księdzem Władysławem Korniłowiczem. Prawdopodobnie pod wpływem tych konwersacji przyjęła chrzest (1917). Wspomniany duchowny prowadził „Kółko”, gdzie Landy uczestniczyła w debatach młodej inteligencji o różnej przynależności wyznaniowej. Przebywała również w zgromadzeniu Franciszkanek Służebnic Krzyża jako najbliższa współpracownica założycielki zakonu, Róży Czackiej (od 1926). Wstąpiła do Zgromadzenia ss. Franciszkanek Służebnic Krzyża w Laskach (1928, śluby wieczyste – 1936). Niemal przez całe życie była związana z Zakładem dla Niewidomych w tamtejszej miejscowości, gdzie między innymi kierowała szkołą dla niewidomych (1926–1939). Razem z Czacką opracowały polski alfabet Braille’a. Przez kilka lat była mistrzynią nowicjatu. Prowadziła wykłady z filozofii świętego Tomasza dla środowisk akademickich. Publikowała na łamach „Tygodnika Powszechnego” „Znaku”, „Szkoły Specjalnej”, „Prądu”, „Szkoły Chrystusowej”, „Myśli Rekolekcyjnej”. Została także członkinią zespołu redakcyjnego „Verbum”, gdzie ogłaszała artykuły i recenzje. Co istotne, kształtowała profil pisma, przekazała wiele informacji o historii kwartalnika oraz jego środowisku. Zajmowała się też przekładami dzieł między innymi Maritaina, Charles’a Journeta, Reginalda Garrigou–Lagrange’a, Benoît M. Lavauda. Ukształtowała model krytyki literackiej „Verbum”, poszukując wartości etycznych w utworach literackich niezależnie od przynależności wyznaniowej ich autorów. Pozostawała pod silnym wpływem wybitnych filozofów, w tym: świętego Tomasza i Jacques’a Maritain’a. W polskiej krytyce reprezentowała nurt personalistyczny, który nawiązywał do osiągnięć neotomizmu. Podczas okupacji hitlerowskiej, ze względu na żydowskie pochodzenie, ukrywała się w domach Zgromadzenia w Żułowie oraz Kozłówce na Lubelszczyźnie. Po wojnie wróciła do Lasek, lecz jej artykuły ukazywały się ów rzadko. Przedmiotem zainteresowania myślicielki katolickiej były dzieła otwierające perspektywy metafizyczne – układają się one w ciąg: od negacji do wyborów właściwych. Najdalej od sacrum sytuowała postawę zmysłowości (Całe życie Sabiny Heleny Boguszewskiej), odczytywała fałsz w podniesionym do rangi religii ruchu spółdzielczym (Noce i dnie Marii Dąbrowskiej). Tradycyjny katolicyzm dzieł Henryka Sienkiewicza, a także takie postawy, wskazane jako przeciwieństwo idei zawartych w twórczości Karola Huberta Rostworowskiego, stanowiły przedmiot jej ostrej krytyki. Zarzucała ona tej formacji instrumentalizowanie religii dla osiągnięcia celów doczesnych. W polemice korzystała z argumentów, którymi posługiwali się w ideowych sporach z Sienkiewiczem i obozem narodowej demokracji Stanisław Brzozowski, jak również Wacław Nałkowski. Tradycyjny katolicyzm postrzegała jako przejaw sentymentalizmu religijnego, który analizował Jacek Woroniecki. Właściwie ukształtowaną formację wyznaniową odnajdywała w twórczości Rostworowskiego, sięgającego do słabości jako istoty kondycji ludzkiej. Odznaczona między innymi Brązowym Krzyżem Zasługi (1938).

Twórczość:

• Ksiądz Władysław Korniłowicz, 1978

Źródła internetowe:

Ksiądz Władysław Korniłowicz - Teresa Landy - 8.00 zł. - Tezeusz.pl

Ksiądz Władysław Korniłowicz - s.Teresa Landy - Książka | Księgarnia internetowa Poczytaj.pl

Landy Teresa | Wirtualny Sztetl

Teresa Landy – Wikipedia, wolna encyklopedia