Czytelnia / Tomasz Jastrun
Tomasz Jastrun (ur. 15 września 1950 w Warszawie) – poeta, prozaik, eseista, felietonista, krytyk literacki, autor książek dla dzieci.
Syn Mieczysława Jastruna i Mieczysławy Buczkówny. Studiował polonistykę na Uniwersytecie Warszawskim. Debiutował w 1973 roku wierszami publikowanymi w miesięczniku „Nowy Wyraz”. W latach 1974–1978 pracował w „Tygodniku Kulturalnym”. Publikował także między innymi w „Miesięczniku Literackim”, „Literaturze” oraz czasopismach dla dzieci: „Świerszczyk”, „Płomyczek” i „Płomyk”.
W okresie PRL był związany z opozycją demokratyczną. W 1977 roku w swoim mieszkaniu zorganizował punkt dystrybucji publikacji niezależnych. W sierpniu 1980 roku uczestniczył w strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina (poświęcił temu wydarzeniu reportaż zatytułowany Las Birnam ruszył). Należał do „Solidarności”, redagował gazety I Krajowego Zjazdu Delegatów w Gdańsku, a także „Informator Kulturalny Solidarności” wydawany przez Region Mazowsze związku.
W 1980 roku napisał scenariusz serialu telewizyjnego dla dzieci Nasze podwórko, wystąpił także w kilku odcinkach w epizodycznej roli. W tymże roku otrzymał Nagrodę im. Roberta Gravesa, przyznawaną przez Polski PEN Club (za tom poezji Promienie błędnego koła).
Po wprowadzeniu stanu wojennego ukrywał się od grudnia 1981 roku do listopada 1982 roku, następnie był internowany przez kilka tygodni w Białołęce. Publikował w czasopismach wydawanych poza cenzurą: „Puls” i „Zapis”, a także w prasie emigracyjnej, między innymi w paryskiej „Kulturze”.
W latach 1982–1989 redagował w drugim obiegu pismo literackie „Wezwanie”, od 1987 roku był członkiem redakcji „Res Publiki”. Opublikował w podziemiu między innymi tomik wierszy Biała łąka i reportaże. W 1983 roku otrzymał nagrodę kulturalną „Solidarności” za lata 1981–1982 (za poezję stanu wojennego). W 1985 roku otrzymał stypendium Fundacji Kościuszkowskiej w Nowym Jorku, a w 1986 roku Nagrodę Fundacji im. Kościelskich. Kontynuował współpracę z paryską „Kulturą”, gdzie publikował artykuły i felietony (pod pseudonimami Witold Charłamp i Smecz). Na łamach tego pisma rozpoczął serię felietonów Z ukosa, które następnie – po 1989 roku – kontynuował w „Rzeczpospolitej” i „Newsweeku”.
W latach 1990–1994 był dyrektorem Instytutu Polskiego w Sztokholmie oraz attaché kulturalnym w Szwecji. W latach 1994–1995 prowadził telewizyjny program kulturalny Pegaz. W drugiej połowie lat 90. zasiadał w konwencie Ruchu Stu. Współpracował z „Twoim Stylem” oraz „Zwierciadłem”. Publikował na łamach „Życia Warszawy” i jego dodatku kulturalnego „Ex Libris”. W latach 2012–2013 był felietonistą tygodnika „Wprost”, następnie podjął współpracę z „Przeglądem”.
Jest członkiem warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Pisarzy Polskich. W 2008 roku został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Twórczość:
- Bez usprawiedliwienia (poezje; Warszawa 1978)
- Promienie błędnego koła (poezje; Kraków 1980)
- Na skrzyżowaniu Azji i Europy (poezje; Warszawa 1982)
- Biała łąka. Dziennik poetycki: 9 listopada – 23 grudnia 1982 roku (poezje; Warszawa 1983)
- Zapiski z błędnego koła (reportaże; Berlin Zachodni 1983)
- Czas pamięci i zapomnienia. Wiersze z różnych lat (poezje; Warszawa 1983)
- Kropla, kropla (poezje; Kraków 1985)
- Życie Anny Walentynowicz (opowieść biograficzna; Warszawa 1985)
- W złotej klatce. Notatnik amerykański (reportaże; Warszawa 1988)
- Od prawie dwustu lat / Fast zweihundert Jahre schon (poezje; Berlin 1988)
- Węzeł polski. Wiersze stare i nowe (poezje; Kraków 1988)
- Obok siebie (poezje; Warszawa 1989)
- 21 wierszy. 21 dikter (poezje; Sztokholm 1992)
- Z ukosa (felietony; Paryż 1992)
- 42 wiersze (Gdańsk 1995)
- Miłość-niemiłość i inne wiersze (Warszawa 1999)
- Tylko czułość idzie do nieba (poezje; Warszawa 2003)
- Gorący lód. 29 poważnych i niepoważnych opowiadań o miłości niemiłości (Warszawa 2003)
- Gra wstępna rozpisana na 62 felietony (Warszawa 2003)
- Rzeka podziemna (powieść; Warszawa 2005)
- Powitania i pożegnania (poezje; Warszawa 2007)
- Jakby nigdy nic (poezje; Warszawa 2010)
- Męskie pół świata (rozmowy; wspólnie z Wojciechem Eichelbergerem, Warszawa 2011)
- Sny, które budzą. Opowieści terapeutyczne (rozmowy; wspólnie z Wojciechem Eichelbergerem, Warszawa 2011)
- Antoś i jeszcze ktoś (książka dla dzieci; Warszawa 2013)
- Czułym okiem (wybór felietonów; Warszawa 2013)
- Kolonia karna. Sceny z życia małżeńskiego (powieść; Warszawa 2015)
- Osobisty przewodnik po depresji (Warszawa 2016)
Źródła internetowe:
