Nowy Napis Co Tydzień #107 / Tablica lirycznych ogłoszeń

 5 czerwca 2021 roku zostały ogłoszone wyniki trzeciej edycji konkursu Nowy Dokument Tekstowy.

Kategoria liryka

Jury w składzie: Monika Brągiel (poetka, krytyczka literacka), dr hab. Roman Bobryk, prof. UPH oraz Rafał Gawin (poeta, krytyk literacki)

po zapoznaniu się z 311 propozycjami książek postanowiło przyznać:

• Wyróżnienie: honorarium w wysokości 3000 zł oraz wydanie książki – Wojciechowi Kopciowi za tom przyjmę/ oddam/ wymienię

Treść laudacji:

Konsekwentne i zadziorne – takie są wiersze Wojciecha Kopcia. Poeta daje czytelnikowi dostęp do przemyślanej całości, w której doświadczenie konstrukcji językowej płynnie przechodzi w tekstowe sytuacje, składające się na pełną zmiennych narrację o przygodach ciała, rzeczy i czasu.

Tytuł przyjmę/ oddam/ wymienię sugeruje, by spojrzeć na zbiór jak na nietypową listę rzeczy do oddania albo tablicę ogłoszeń. Intuicja podpowiada, że wraz ze stertą rzeczy gotowych do puszczenia w obieg pojawią się opowieści o nich, na początku jednak to postać głównego aktora albo dyspozytora domaga się uwagi. Mamy więc podmiot to ukrywający się za rzeczami lub innymi postaciami, to kreujący jakąś wizję siebie na naszych oczach. Przeobrażający się podmiot, który czasami trudno uchwycić, zarysowuje przed nami cel swojej pracy: spektakl mieszania znaczeń i porządków, miejscami karnawał nachodzących na siebie systemów.

Najkrócej rzecz ujmując, wiersze Wojciecha Kopcia przetwarzają i aktualizują sposoby działania wiersza jako takiego – przyglądają się sobie i odbijają to, co po drodze konsumują. Cały spektakl – a jest to widowisko wielowymiarowe – rozgrywa się między rzeczami, w towarzystwie istot tak niewielkich i skazanych na działanie poza główną sceną, że momentami nie tylko zatrzymujemy na nich wzrok i przyglądamy się im z ciekawością, ale też szukamy w nich odbić kogoś albo czegoś innego. Gdzieś w tle moglibyśmy nawet usłyszeć Bruno Latoura, rzucającego światło na działania, w których podmioty ludzkie i nie-ludzkie wchodzą ze sobą w różnorakie związki, kreując naszą codzienność. Same wiersze goszczące takich aktorów tworzą wewnętrznie złożoną, relacyjną sieć. Nie obywa się w nich bez niespodzianek, uskoków i przyjemnych dla ucha przejść między rejestrami. Mowy nie ma, by przeoczyć anegdotę z przeszłości czy dziecięcą zabawę, na której zbudować by można cały system podejrzeń. W sieci-zabawie ożywają konspiracje, rewolucje, roznoszą się szyfrowane komunikaty. W końcu – jak czytamy w jednym z wierszy – „Światem rządzą radzieckie sterownie”.

Choć żadna przygoda w zbiorze wierszy przyjmę/ oddam/ wymienię Wojciecha Kopcia nie ma końca, to dla nas liczy się moment, w którym wiersz staje się też naszą prywatną przygodą. Każda rzecz z tej osobliwej listy, na którą składają się wiersze z tomu, ma znaczenie, a każde przechwycenie i przeniesienie jakiegoś wycinka czasu uruchamia niepokorny mechanizm przeplatania się sensów i autorskich strategii. Te z kolei wcale niczego dla nas nie porządkują, ale pozwalają nam podjąć czytelnicze wyzwanie. Trudno byłoby cokolwiek z tej listy wykreślić.

Monika Brągiel