Nowy Napis Co Tydzień #181 / Ukraińcy i Polacy wobec wojny
4 grudnia 2022 roku w Narodowym Instytucie Dziedzictwa i Kultury Wsi w Warszawie odbyło się wydarzenie pod tytułem Ukraińcy i Polacy wobec wojny. Podczas niego nastąpiło ogłoszenie dwóch konkursów literackich: „Uchodźcy i my. Twoja opowieść” oraz „Ukraińcy w Polsce: historia ratunku”.
Spotkanie otworzył Dyrektor Instytutu Literatury, dr hab. Józef Maria Ruszar, który mówił do zebranych Ukraińców i Polaków, że:
Wydaje się, że solidarność Polaków z Ukraińcami, ufundowana nie na nacjonalizmie lecz na Ewangelii, domaga się intelektualnego opracowania. Dzisiaj wielu z nas smakuje polsko-ukraińską solidarność jak smakuje się chleb. Ale bez intelektualnego namysłu, bez zapisu tego doświadczenia, nie będziemy wiedzieli co przeżyliśmy. Musi zostać wypowiedziane i wybrzmieć nasze doświadczenie polsko-ukraińskiej solidarności. Cieszę się, że nasz konkurs przyczyni się do naszego samozrozumienia. Dzięki tym zapisom będziemy wiedzieli kim jesteśmy, bo wspólnota potrzebuje samoświadomości. Dziękuję wszystkim uczestnikom konkursu i na koniec przypomnę słowa Czesława Miłosza, które są mottem mojego wystąpienia: „Dobro i zło, prawdę i fałsz odkryto […] nie przez dysputę filozoficzną, lecz empirycznie, niczym smak chleba”.
Następnie koncert fortepianowy zagrała Ilaria Szewczuk-Sznajder. Artystka gra od piątego roku życia, uczy się w klasie fortepianu prowadzonej przez wybitną nauczycielkę, Galinę Iwanownę Osadczą, w Szkole Muzycznej nr 1 w Chersoniu. Jest laureatką wielu prestiżowych konkursów i festiwali. Występowała również na koncertach solowych, m.in. w Muzeum Sztuki w Chersoniu im. O. Szowkunenko, z udziałem orkiestry kameralnej „Gileya” Chersońskiej Filharmonii Regionalnej: w latach 2014, 2015, 2017 była laureatką Stypendium Burmistrza Chersonia 2015, a także festiwali: Vivat Musica XIX 2019, Czarnomorska Witryła 2020, Kijowski Smak 2020. Jest także stypendystką Programu Rezydencji Artystycznych i Translatorskich Instytutu Literatury dofinansowanego ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ilaria wykonała utwory:
- Johann Sebastian Bach, Preludium i fuga g-moll
- Wolfgang Amadeusz Mozart, Fantazja i sonata c-moll
- Fryderyk Chopin, Fantazja-Impromtu
- Fryderyk Chopin, Nokturn b-moll
- Ferenc Liszt, „La Campanella"
„Uchodźcy i my. Twoja opowieść”
Kolejnym punktem programu było ogłoszenie laureatów konkursu literackiego „Uchodźcy i my. Twoja opowieść”.
Zdobywcą PIERWSZEGO miejsca
(4000 zł i publikacja)
jest Jan Ebert, nagrodzona praca: Palianica znaczy chleb
Zdobywcą DRUGIEGO miejsca
(3000 zł nagrody i publikacja)
jest Alexander Borisov, praca: Sto siedemdziesiąty drugi
Zdobywcą TRZECIEGO miejsca
(2000 zł nagrody i publikacja)
jest Mikołaj Szostek, praca: Na Ukrainie kumkają żaby
WYRÓŻNIENIA
w postaci 1 000 zł nagrody i publikacji tekstu otrzymują:
- Henryk Kalata, praca: Hora z horoju – po ukraińsku nad Liwcem
- Jakub Góralczyk, praca: Anna
- Tytus Rolski, praca: Każdy by tak zrobił
- Mariola Kruszewska, praca: Takie przypadki
- Agata Andrałojć-Kliks, praca: [Kiedy kupowaliśmy dom na przedmieściach…]
- Magdalena Maria Drogomirecka-Kopczyńska, praca: Moja niekończąca się opowieść. Szok
- Wioleta Górska-Sierońska, praca: To nie czas na elegancję
- Małgorzata Ptaszek, praca: Uchodźcy i my
- Małgorzata Zwierz, praca: Wszyscy ratują psy
- Ewa Zagawa, praca: Uchodźcy i my. Moja opowieść
WYRÓŻNIENIA
w postaci publikacji w zbiorze pokonkursowym wraz z wynagrodzeniem autorskim 500 zł otrzymują:
- Nina Opic, praca: Mene zwati Wlad
- Aleksandra Szukała, praca: Uchodźcy i my. Nasza opowieść
- Zuzanna Kocyba, praca: To nie jest ten świat, który ja znam
- Ewa Bugno, praca: Wolontariat 4. Peron
- Beata Żabka, praca: 237 dzień wojny
- Małgorzata Biskupska, praca: Uchodźca – wolontariusz, takich przyjaźni się nie zapomina
- Kornelia Czogalik, praca: Sześćdziesiąt trzy godziny
- Anna Beata Juklaniuk, praca: Uchodźcy i my. Moja opowieść
„Ukraińcy w Polsce: historia ratunku”
Laureatów ukraińskiego konkursu „Ukraińcy w Polsce: historia ratunku” zaprezentowała Julia Bereżko-Kamińska, która mówiła:
Świat powinien wiedzieć o wszystkim, co dzieje się w Ukrainie. Powinien wiedzieć nie tylko z wiadomości telewizyjnych, ale z pierwszych ust – ust tych ludzi, którzy niestety z własnego doświadczenia wiedzą, czym jest wojna.
Laureatami zostali:
I miejsce zajęła Ołena Demir, autorka pracy pt. Wojna. Zbawienie i radykalna obojętność.
Ołena Demir, laureatka sześciu międzynarodowych i ogólnoukraińskich konkursów literackich na krótką prozę, autorka pięciu zbiorowych zbiorów opowiadań, powieści i esejów.
II miejsce zajęła Roksolana Żarkowa, autorka pracy pt. Kalejdoskop.
Roksolana Żarkowa jest ukraińską pisarką, eseistką, krytyczką literacką, doktor nauk filologicznych, badaczką pisarstwa kobiecego. To uczestniczka, finalistka i laureatka wielu ogólnoukraińskich oraz międzynarodowych konkursów literackich i artystycznych.
III miejsce zajęła Kateryna Dewdera, autorka pracy pt. Małe kobiety.
Kateryna Dewdera jest ukraińską poetką, tłumaczką, członkinią Narodowego Związku Pisarzy Ukrainy, której twórczość została nagrodzona Grand Prix projektu literackiego „Młoda Republika Poetów”, Nagrodą Literacką i Artystyczną „Kryształowa Wiśnia” i innymi.
Wernisaż wystawy Lęk i nadzieja. Ukraińscy artyści wobec wojny
Wydarzenie zwieńczył wernisaż wystawy Lęk i nadzieja. Ukraińscy artyści wobec wojny oraz koncert ukraińskiego duetu jazzowego: na fortepianie zagrał Vitaliy Ivanov, a na saksofonie tenorowym i sopranowym Kiryl Matsenka.
Celem wystawy jest zainteresowanie uczestników kultury na świecie tematem losów Ukraińców przez prezentację szeregu sylwetek osób z Ukrainy oraz ich historii związanych z rosyjską agresją. Większość bohaterów to beneficjenci prowadzonego przez Instytut Literatury Programu Rezydencji Artystycznych i Translatorskich, finansowanego ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Kuratorką wystawy jest autorka zdjęć Maria Gąsecka.
