Nowy Napis Co Tydzień #224 / Dług
Przedstawiamy laureata trzeciego miejsca w konkursie prozatorskim Snuj Story 2023 – Marcina Majchrzaka.
Dług Marcina Majchrzaka stawia przed czytelnikiem fundamentalne pytania o sens rzeczywistości. Zwłaszcza tej przyszłej, choć ukazanej w oparciu o dzisiejszy kształt świata, w znacznej mierze zdehumanizowany, oparty na postępującej dominacji opresyjnego systemu informatycznego. Coraz doskonalsze aplikacje monitorujące każdą aktywność organizmu, skrupulatne liczenie śladu węglowego, sztuczna inteligencja zastępująca relacje z żywym człowiekiem, promocja depopulacji jako recepty na ratowanie planety. Dystopia Majchrzaka te elementy mocno wyjaskrawia. Jego futurystycznym inklinacjom towarzyszy precyzja i powaga słów wypowiadanych przez człowieka poszukującego prawdy o sobie samym. To połączenie teraźniejszości i przyszłości okazuje się kunsztowne i sugestywne –refleksja autora nad dzisiejszym człowiekiem, jego aktywnością i wymyśloną przez niego technologią skłania do rozmyślań nad eschatologicznym wymiarem naszej egzystencji i nad wymiarem współczesnej kultury, które jako elementy kondycji dzisiejszego pokolenia mają w tej twórczości niepodważalne znaczenie.
Dług [fragment]
Jak do tego doszło, kto nas tak urządził? Czy to wszystko było globalnym spiskiem elit od samego początku? Bo wiecie, różne rzeczy zwykło się myśleć o nich. Kim oni są? Jak im się to udało? Zawsze istniała wiara to, że istnieją jakieś byty, jacyś ludzie stojący ponad rządami, nawet ponad międzynarodowymi korporacjami. Jacyś ważni oni, którzy zawsze obserwują, którzy – gdy tylko zaczniesz zadawać za dużo pytań – dyskretnie wyszepczą ci do ucha, że „nie powinieneś się tym interesować, kolego”. Musiał być powód, jakikolwiek, bo tego przecież nas zawsze uczono: że świat jest linearny nic nie dzieje się bez przyczyny.
Ale nie było żadnych ich, byliśmy tylko my; a zatem tylko my mogliśmy uratować siebie samych i ponieśliśmy porażkę. Rzecz jest jednocześnie skomplikowana i prosta.
Nie było i nie ma żadnego spisku innego niż spisek wynikający z entropii. To wszystko zbudowali ludzie tacy jak ty i ja, rozumiesz? Establishment to ludzie tacy sami jak ty i ja. Czasem mieli nieco większe biurka, nieco lepsze komputery, odrobinę mniej gównianą robotę, ale gwarantuję ci, że żaden z nich – żaden z nas – nie przychodził do pracy z myślą o tym, aby spiskować. Przychodziliśmy, bo chcieliśmy mieć co włożyć do gara, chcieliśmy mieć nowy zegarek, kolejny gadżet, lepszy samochód, pierdolony jacht. Wydawało nam się, że system pracuje dla nas, żebyśmy mogli pokazać się w nowym garniturze na modnym przyjęciu, ale prawda była taka, że to my pracowaliśmy dla systemu. Podążaj za pieniędzmi, prosto do nory białego królika, Neo, i dalej, jeszcze dalej, a wtedy…
Wtedy trafisz nigdzie indziej, jak przed gigantyczne lustro, które pokaże ci twoją własną twarz. Jakże naiwna jest wiara w architekta krzywdy, wywyższonego ponad wszystkich innych wiedzą i wpływem! Przecież były nas miliardy, miliardy malutkich ludzików stopniowo zaciskających pętle na szyjach pozostałych i na swojej własnej jednocześnie. Lewa ręka naprawdę nigdy nie wiedziała, co czyni prawa.
Każdy z nas odpowiadał za jedną z tysięcy małych śrubek, niepozornych elementów. Te elementy wydawały się niegroźne, aż do momentu, w którym całość nie złożyła się samoczynnie w maszynę zagłady. Wszystko było serią błędów funkcjonujących jako iluzja planu doskonałego. Świat spłonął, bo wszyscy w tej samej chwili wyrzucili niedopałek przez okno.
Marcin Majchrzak (1990) – zamieszkały w Łodzi pisarz, publicysta, okazyjnie tłumacz. Hobbystycznie studiował historię i fotografię, ale z żadnym z tych kierunków nie związał swojej przyszłości zawodowej. W 2017 roku zadebiutował w magazynie Histeria opowiadaniem Ostatni kolejarz – wygrywając konkurs poświęcony twórczości Stefana Grabińskiego. W 2020 roku wydał powieść Stacja, dwa lata później nakładem wydawnictwa Vesper ukazał się jego zbiór opowiadań Cisza. W swoich opowieściach nie stroni od wątków psychologicznych i filozoficznych. Bohaterami Majchrzaka są ludzie postawieni w obliczu sytuacji beznadziejnych, autsajderzy i pariasi. Dla dzieł autora charakterystyczne są elementy grozy i mistycyzmu.
