Czytelnia / Julia Hartwig-Międzyrzecka
Julia Hartwig-Międzyrzecka (ur. 14 sierpnia 1921 w Lublinie, zm. 13 lipca 2017 w Gouldsboro) – poetka i eseistka, tłumaczka literatury pięknej z języka francuskiego oraz angielskiego, doktor honoris causa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. 25 października 2014 otrzymała Nagrodę Poetycką im. Wisławy Szymborskiej za książkę Zapisane.
Jej debiutancki wiersz został opublikowany w gazetce szkolnej „W słońce” (1936). Podczas II wojny światowej była łączniczką Armii Krajowej. Studiowała polonistykę oraz romanistykę na Tajnym Uniwersytecie Warszawskim (1942–1944) i Uniwersytecie Warszawskim (1946) oraz Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W latach 1947–1950 przebywała we Francji, gdzie jako stypendystka rządu francuskiego pracowała w dziale kulturalnym Ambasady Polskiej w Paryżu. W latach 1952–1969 była autorką słuchowisk nadawanych w Polskim Radiu. W latach 1970–1974 przebywała w Stanach Zjednoczonych, gdzie uczestniczyła w programie International Writing Program, a następnie wykładała na Uniwersytecie Drake. Prowadziła też wykłady na Uniwersytecie Ottawskim (1971) i Uniwersytecie Carleton (1973). W 1976 była sygnatariuszką „Memoriału 101”. W 1989 roku była członkiem Komitetu Obywatelskiego przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność” Lechu Wałęsie.
Publikowała między innymi w czasopismach: „Odrodzenie”, „Nowa Kultura”, „Świat”, „Nowe Książki”, „Poezja”, „Tygodnik Powszechny”, „Twórczość”, „Kresy”, „NaGłos”, „Zeszyty Literackie”, „Odra”, „Więź”, „Kwartalnik Artystyczny”. Była członkiem Związku Literatów Polskich (1945–1983), Polskiego PEN-Clubu (od 1956), NSZZ „Solidarność” (1986–1991), Stowarzyszenia Pisarzy Polskich (1989), Polskiej Akademii Umiejętności. Tłumaczyła na język polski twórczość takich pisarzy jak: Guillaume Apollinaire, Allen Ginsberg, Max Jacob, Blaise Cendrars, Pierre Reverdy, Marianne Moore, William Carlos Williams.
W 1995 roku powstał o poetce film dokumentalny pod tytułem Julia Hartwig w reżyserii Adama Kulika i według jego scenariusza, a w roku 2003 następny zatytułowany Ułamki codzienności. Julia Hartwig (scenariusz i realizacja: Elżbieta Rottermund).
Twórczość:
Poezja:
- Pożegnania, Warszawa 1956
- Dwoistość, Warszawa 1971
- Czuwanie, Warszawa 1978
- Chwila postoju, Warszawa 1980
- Wybór wierszy, Warszawa 1981
- Poezje wybrane, Warszawa 1983
- Obcowanie, Warszawa 1987
- Czułość, Kraków 1992
- Nim opatrzy się zieleń, Kraków 1995
- Jak długo trwać będą dawne imiona, Przemyśl 1996
- Lżejszym głosem: wiersze z różnych lat, Warszawa 1998
- Zobaczone, Kraków 1999
- Przemija postać świata, Warszawa 1999
- Zawsze od nowa: 100 wierszy, Warszawa 1999
- Wybór wierszy, Warszawa 2000
- Nie ma odpowiedzi, Warszawa 2001
- Pięć wierszy, Lublin 2002
- Wiersze amerykańskie, Warszawa 2002
- Błyski, Warszawa 2002
- Mówiąc nie tylko do siebie. Poematy prozą, Warszawa 2003
- Bez pożegnania, Warszawa 2004
- Pisane przy oknie, Warszawa 2004
- W objęciach świata, Warszawa 2004
- Zwierzenia i błyski, Warszawa 2004
- Podziękowanie za gościnę, Gdańsk 2006
- To wróci, Warszawa 2007
- Trzecie błyski, Warszawa 2008
- Jasne niejasne, Warszawa 2009
- Wiersze wybrane, Warszawa 2010
- Gorzkie żale, Warszawa 2011
- Powroty, Lublin 2011
- Zapisane, Warszawa 2013
- Spojrzenie, Warszawa 2016
Proza:
- Z niedalekich podróży, Warszawa 1954
- Pierwsze przygody Poziomki, Warszawa 1961
- Pan Nobo. Dalsze przygody Poziomki, Warszawa 1964
- Wielki pościg, Warszawa 1969
- Wolne ręce, Warszawa 1969
- Zguba Michałka, Warszawa 1969
- Dziennik amerykański, Warszawa 1980
Monografie:
- Apollinaire, Warszawa 1962
- Gérard de Nerval, Warszawa 1972
Źródła internetowe:
https://culture.pl/pl/tworca/julia-hartwig
http://teatrnn.pl/leksykon/artykuly/julia-hartwig-zyciorys/
https://ninateka.pl/audio/finezje-literackie-1996-julia-hartwig-odc-1
https://pl.wikipedia.org/wiki/Julia_Hartwig