Nowy Napis Co Tydzień #168 / Pokolenie Solidarności #40

Projekt „Pokolenie Solidarności” gromadzi historie działaczy polskiej opozycji antykomunistycznej. W każdym odcinku oddajemy głos uczestnikom ruchu, którzy wspominają często nieznane bądź zapomniane epizody ze swojego udziału w narodowym zrywie „Solidarności”. Utworzona w ten sposób kronika dopełnia osobistymi przeżyciami obraz walki o niepodległość Polski.

Stanisław Żytkowski (ur.1 stycznia 1948 roku w Gorzowie Wielkopolskim) – działacz społeczny, adwokat, senator I kadencji. Absolwent Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. W marcu 1968 roku uczestnik wiecu na UAM, ukarany naganą przez rektora. W latach 1974–1978 sędzia Sądu Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim, 1978–1990 radca prawny. Od września 1980 w „Solidarności”. 13 grudnia 1981 r. internowany, przetrzymywany w Ośrodku Odosobnienia w Gorzowie Wielkopolskim, Głogowie, Ostrowie Wielkopolskim (w marcu 1982 uczestnik 2-tygodniowej głodówki) i Gębarzewie, 23 lipca 1982 zwolniony. Wchodził w skład podziemnej Regionalnej Komisji Wojewódzkiej związku, współorganizował druk i kolportaż niezależnych pism. 30 stycznia 1984 aresztowany pod zarzutem zorganizowania Radia „Solidarność” i kierowania podziemnymi strukturami opozycyjnymi, osadzony w Areszcie Śledczym w Poznaniu, 30 lipca 1984 zwolniony na mocy amnestii.

Współzałożyciel i prezes Towarzystwa Pomocy im. Św. Brata Alberta w Gorzowie Wielkopolskim, współzałożyciel Fundacji dla Solidarności tamże. Z ramienia Komitetu Obywatelskiego w latach 1989–1991 pełnił funkcję senatora I kadencji.  W 2011 roku odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Odcinek 1

Stanisław Żytkowski dzieciństwo spędził na Ziemiach Zachodnich w Gorzowie Wlkp., później podjął studia prawnicze. Wówczas po raz pierwszy zetknął się z ideami wolnościowymi.

Odcinek 2

„Człowiek powinien angażować się w sprawy społeczne” – mówi Stanisław Żytkowski. Zauważa, że przed „Solidarnością” nie należał do żadnej grupy. Wspomina podpisanie porozumień sierpniowych i swoje początki w Solidarności.

Odcinek 3

Internowanie, przeniesienie do Głogowa i Gębarzewa, podjęcie głodówki by zwolnić z internowania kobiety. Wreszcie, amnestia i próba powrotu do pracy jako radca prawny – niestety, bez zgody władz. Stanisław Żytkowski po wielu perturbacjach uzyskuje prawo do wykonywania zawodu adwokata.

Odcinek 4

Stanisław Żytkowski bierze udział w działalności opozycyjnej, wydając pisma podziemne i współpracując z Radiem Solidarność, które nadaje na falach telewizyjnych. Po aresztowaniu konstruktora nadajnika radiowego nasz gość ponownie zostaje osadzony w więzieniu. Przebywa tam pól roku. 

Odcinek 5

Rada Regionalna podejmuje decyzje, by działać jawnie. Stanisław Żytkowski nie wystąpił o odszkodowanie za to, że był internowany. Uważa też, że decyzja Jaruzelskiego i Kiszczaka o wprowadzeniu stanu wojennego była słuszna. Jego zdaniem dzięki temu uniknięto rozlewu krwi.

Wszystkie odcinki z serii „Pokolenie Solidarności” są dostępne na naszym profilu w Spotify oraz w Podcastach Google.