Nowy Napis Co Tydzień #167 / Pokolenie Solidarności #39

Projekt „Pokolenie Solidarności” gromadzi historie działaczy polskiej opozycji antykomunistycznej. W każdym odcinku oddajemy głos uczestnikom ruchu, którzy wspominają często nieznane bądź zapomniane epizody ze swojego udziału w narodowym zrywie „Solidarności”. Utworzona w ten sposób kronika dopełnia osobistymi przeżyciami obraz walki o niepodległość Polski.

Jan Romański urodził się w w 1950 roku w Gdańsku. W latach 80. pracował w Przedsiębiorstwie Robot Górniczych w Katowicach. Wstąpił do „Solidarności”, był przewodniczącym Komisji Oddziałowej w zakładzie pracy. Uczestnik I Wojewódzkiego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” Województwa Katowickiego w lipcu 1981 roku. Uczestnik strajku w kopalni Staszic 13-14 grudnia 1980. W latach 1983-1989 udostępniał swoje mieszkanie w Sosnowcu na drukarnię oraz punkt kolportażowy prasy podziemnej. Wielokrotnie przesłuchiwany przez Służby Bezpieczeństwa w Sosnowcu, Katowicach i Piekarach Śląskich. Od września 1988 do lipca 1989 przewodniczący Tymczasowej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Przedsiębiorstwie Robót Górniczych w Katowicach.

Odcinek 1

Jan Romański urodził się w 1950 roku w Gdańsku. Był aktywnym działaczem podziemnych struktur NSZZ „Solidarność”. W audycji opowiada o swoim dzieciństwie. We wspomnieniach przywołuje też czasy nauki w technikum. To ważny moment w kształtowaniu jego postawy – właśnie wtedy czytał książki i prasę drugiego obiegu, przemycaną z zagranicy.

Odcinek 2

Jan Romański wspomina swoją służbę w wojsku w Kamieniu Śląskim. Jak mówi – jednym z obowiązków żołnierza było codzienne oglądanie wieczornego dziennika lub słuchanie radia. Wszystko zmieniło się w grudniu 1970 roku, kiedy rozpoczęły się strajki w gdańskiej stoczni.

Odcinek 3

Jan Romański w audycji opowiada o nastrojach w kopalniach podczas protestów. „Byliśmy wybitnie odpowiedzialni za całość. Wiedzieliśmy, że najpierw musimy pokazać, że coś z siebie dajemy, żeby potem czegoś żądać. Nie dało się nas zmanipulować” – mówi.

Odcinek 4

Jan Romański w grudniu 1981 roku uczestniczył w strajku w KWK „Staszic” w Katowicach. Ogłoszenie stanu wojennego zastało go w pracy. „Zomowcy najpierw zaatakowali górników, którzy mieszkali w hotelu. Oni nie brali udziału w niczym, nie było ich na terenie zakładu pracy. Oni poszli do domu spać, odpoczywać” – wspomina Jan Romański. Mówi też o represjach, jakie spotkały uczestników strajków.

Odcinek 5

Mieszkanie Jana Romańskiego w latach 1983-89 stało się drukarnią i punktem kolportażowym prasy podziemnej. On sam był jej kolporterem. Jak mówi w audycji – z tego powodu był kilkukrotnie aresztowany, a jego mieszkanie przeszukiwane. Miał jednak sposób, aby mundurowi nie znaleźli zakazanych materiałów.

Wszystkie odcinki z serii „Pokolenie Solidarności” są dostępne na naszym profilu w Spotify oraz w Podcastach Google.