Czytelnia / Przemysław Urbańczyk
Przemysław Urbańczyk (ur. 21 października 1951 roku) – Profesor doktor habilitowany, mediewista, archeolog, a także dyrektor Polish Institute of Advanced Studies.
Reprezentował Polskę w instytucjach, takich jak: European Science Foundation (ESF), Europa Nostra, ALLEA i European Strategic Forum for Research Infrastructures (ESFRI). Był członkiem paneli recenzyjnych w: European Research Council (SH5, SH6, Synergy Grants), Irish Research Council for Humanities and Social Sciences, European Union Prize for Culture Heritage oraz w Narodowym Centrum Nauki, a także Narodowym Programie Rozwoju Humanistyki. Należał do expert Advisory Group SC6 europejskiego programu „Horizon 2020”, jak również do zespołów doradczo–kontrolnych wielkich programów interdyscyplinarnych (na przykład „Transformation of the Roman World”, EARTH, BOREAS, INSTAR, SAFE, SHAPE-ID, STAR-LAB). Kierował i kieruje dużymi projektami badawczymi FNP, KBN, MNiSW, MKiDN, NCN. Prowadził badania wykopaliskowe w, między innymi: Anglii, Kuwejcie, Norwegii, Peru. Jest autorem ponad 420 publikacji – w tym 14 książek. Wygłosił referaty na ponad 70 zagranicznych konferencjach oraz kongresach zorganizowanych w 27 krajach. Był promotorem 50 prac magisterskich i 6 doktoratów, a także redaktorem naukowym 16 tomów zbiorowych (11 wydano w językach kongresowych) oraz serii: The Past Societies. Polish Lands from the First Evidence of Human Presence to the Early Middle Ages (2017 – 5 tomów) czy Origines Polonorum (do 2018 roku wydano 13 tomów). Pracuje jako wykładowca akademicki (Od 1992). Został dyrektorem Polish Institute of Advanced Studies (PIASt) PAN (2017). Jest profesorem zwyczajnym Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie oraz Instytutu Archeologii i Etnologii PAN.
Zainteresowania badawcze:
- Archeologia i historia wczesnego średniowiecza (początki państw, chrystianizacja, urbanizacja, stosunki geopolityczne, architektura mieszkalna oraz sakralna) Polski, Europy Środkowo–Wschodniej, Skandynawii i wysp północnego Atlantyku
- Teoria badań archeologicznych
- Historia archeologii
- Metodyka prac wykopaliskowych
Wybrane nagrody i wyróżnienia:
- Trudne początki Polski, nagroda KLIO za najlepszą książkę historyczną, 2008
- Mieszko Pierwszy tajemniczy, nagroda Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego za najlepszą książkę akademicką, 2012
- Zanim Polska została Polską, nominacja wśród 10 książek do Nagrody imienia Jerzego Giedroycia, 2016
- Bolesław Chrobry – lew ryczący, nagroda Rektora Uniwersytetu Warszawskiego za najlepszą publikację w dziedzinie nauk społecznych i humanistycznych, 2017
Wybrana twórczość:
Książki:
- The Soloey farm mound. Excavations and methods of stratigraphical analysis, Tromsoe 1985 (z R. Bertelsenem)
- Medieval arctic Norway, Warszawa 1992
- Władza i polityka we wczesnym średniowieczu, Wrocław 2000
- Rok 1000. Milenijna podróż transkontynentalna, Warszawa 2001
- Zdobywcy Północnego Atlantyku, Wrocław 2004
- Herrschaft und Politik im Frühen Mittelalter, 2007
- Trudne początki Polski, Wrocław 2008
- Mieszko Pierwszy Tajemniczy, Toruń 2012
- Myśli o średniowieczu, 2013
- Central Europe in the High Middle Ages , Cambridge 2013 (z N. Berend i P. Wiszewskim)
- Bliskie spotkania wikingów, 2014
- Zanim Polska została Polską, Toruń 2015
- Co się stało w 966 roku?, Poznań 2016
- Bolesław Chrobry – lew ryczący, Toruń 2017
- Co się stało w 1018 roku?, Poznań 2018
- Trudna historia zwłok, Toruń 2020 (tom 1)
Redakcja tomów zbiorowych:
- Origins of medieval towns in temperate Europe, 1994 (wyszło jako tom 32 „Archaeologia Polona”)
- Theory and practice of archaeological research, Warszawa 1995
- Origins of Central Europe, Warszawa 1997
- Early Christianity in Central and East Europe, Warszawa1997
- Adalbertus. Wyniki programu badań interdyscyplinarnych, Warszawa 1998
- The neighbours of Poland in the 10th century, Warszawa 2000
- Archeologia w teorii i w praktyce, Warszawa 2000
- Europe around the year 1000, Warszawa 2001
- Najstarsze dzieje Podlasia w świetle źródeł archeologicznych, Siedlce 2001
- The neighbours of Poland in the 11th century, 2002
- The Past Societies. Polish Lands from the first Evidence of Human Presence to the Early Middle Ages”, Warszawa 2016 (tomy 1–5)
- The Dawning of Christianty in Poland and accross Central and Eastern Europe, Berlin 2019
- Origines Polonorum, Warszawa 2006–2019 (tomy 1–13)
- Dziedzictwo archeologiczne Puszczy Białowieskiej, Warszawa 2021 (tomy 1–6)
Źródła internetowe:
Prof. Przemysław Urbańczyk – archeologia (uksw.edu.pl)
Przemysław Urbańczyk - Autorzy - Wydawnictwo UMK
Przemysław Urbańczyk – Wikipedia, wolna encyklopedia