Nowy Napis Co Tydzień #065 / Zmarł Stefan Türschmid
Z głębokim żalem zawiadamiamy, że 18 sierpnia 2020 roku zmarł nagle nasz Autor Stefan Türschmid – pisarz, humanista, miłośnik opery i hippiki, trener jeździectwa.
Stefana Türschmida wspomina Józef Maria Ruszar – dyrektor Instytutu Literatury:
Stefan nie bardzo mieścił się w fotelu (bo był to potężny mężczyzna), ale też nie zmieścił się w gronie pisarzy zorganizowanych. W każdym razie nie przyjęto go do stowarzyszenia artystów pióra. A jeśli się weźmie pod uwagę jego pasję, aby pisać o bolszewickiej Rosji… to już kompletnie nigdzie nie pasował. Życiorys też miał jakiś taki nietypowy, bo był trenerem jeździectwa i melomanem, opozycjonistą (działał w antykomunistycznym „Ruchu” z przełomu lat 60. i 70.), członkiem „Solidarności”, a potem dziennikarzem w wolnej Polsce. Był, można powiedzieć, dziwakiem, który nie przepuścił żadnemu pamiętnikowi ani książce analizującej komunistyczny system. Byle tylko wyszukać jakiś szczegół, który stanie się małym fragmencikiem sowieckiej rzeczywistości i pozwoli zbudować bardziej realistyczną sytuację w jego prozie.
A opowiadał o dziejach rewolucjonistów ciekawie, namiętnie i w różnych formach – od paradokumentu Ikony, w którym przedstawił sylwetki dziewiętnastowiecznych rewolucjonistów, przez najsławniejszą, a przejmującą powieść Mrok i mgła, historię stalinowskiego terroru lat trzydziestych i czterdziestych, którego nawet wojna nie zahamowała, aż po model kryminalno-szpiegowskiej opowieści zatytułowanej Tancerz, o tajemniczej śmierci sowieckiego ambasadora przy ONZ, niegdysiejszego mordercy milionów, prokuratora generalnego ZSRR z czasów pokazowych procesów: Andrieja Wyszynskiego.
To ostatnie opowiadanie wydał już w powstającym właśnie Instytucie Literatury, a wcześniej fragment ukazał się w zerowym numerze kwartalnika „Napis”. Miesiąc przed śmiercią Stefana rozmawialiśmy z nim o ko-edycji kolejnej książki, w której chciał pomieścić dwa opowiadania należące do cyklu o sowieckich czasach. Ukażą się one już po śmierci naszego Autora i Przyjaciela.
Instytut Literatury był ostatnim wydawcą Pisarza. Na naszym portalu ukazały się między innymi fragmenty Tancerza (2019) oraz Moja praca – Ars poetica Stefana Türschmida.
Niech spoczywa w pokoju.
