Nowy Napis Co Tydzień #130 / Obywatelki i obywatele!

Szanowni Państwo!

40 lat temu, generał Wojciech Jaruzelski takimi słowami rozpoczął swoją odezwę do narodu:

Obywatelki i obywatele Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej!

Zwracam się dziś do Was jako żołnierz i jako szef rządu polskiego. Zwracam się do Was w sprawach wagi najwyższej. Ojczyzna nasza znalazła się nad przepaścią. Dorobek wielu pokoleń, wzniesiony z popiołów polski dom ulega ruinie. Struktury państwa przestają działać. Gasnącej gospodarce zadawane są codziennie nowe ciosy. Warunki życia przytłaczają ludzi coraz większym ciężarem. Przez każdy zakład pracy, przez wiele polskich domów, przebiegają linie bolesnych podziałów. Atmosfera niekończących się konfliktów, nieporozumień, nienawiści – sieje spustoszenie psychiczne, kaleczy tradycje tolerancji. Strajki, gotowość strajkowa, akcje protestacyjne stały się normą. Wciąga się do nich nawet szkolną młodzież. Wczoraj wieczorem wiele budynków publicznych było okupowanych. Padają wezwania do fizycznej rozprawy z „czerwonymi”, z ludźmi o odmiennych poglądach. Mnożą się wypadki terroru, pogróżek i samosądów moralnych, a także bezpośredniej przemocy. […]

Wszyscy zdajemy sobie sprawę, jakie konsekwencje miało wprowadzenie stanu wojennego w Polsce. Dziś wspominamy te wydarzenia, listy gończe, ukrywanie się, internowania… Zachęcamy zatem do zapoznania się z relacjami bezpośrednich świadków wydarzeń grudniowych. Roman Graczyk przedstawia Kalendarium stanu wojennego, Józef Maria Ruszar wspomina swoje aresztowanie w tekście Bilet do Paryża, Andrzej Mietkowski w podcaście opowiada o swoim życiu i działalności opozycyjnej, fragment jego historii można przeczytać również w tekście Telefon o piątej rano. Jan Romański ze smutkiem wspomina zomowców, którzy atakowali górników (Czystka), natomiast Stanisław Czerniawski w Ranna zmiana nie zjeżdża relacjonuje wydarzenia podczas strajku w kopalni Polkowice. Wszystkie wymienione teksty znalazły się również w 11 numerze Kwartalnika „Nowy Napis”, który można zakupić w e-sklepie Instytutu Literatury.

Ponadto prezentujemy recenzję filmu Żeby nie było śladów o bestialskim pobiciu przez milicję, a następnie śmierci Grzegorza Przemyka. Natomiast w poniedziałek 13 grudnia zapraszamy na premierę spektaklu zrealizowanego przez Polską Kampanię Teatralną na podstawie dramatu Andrzeja Błażewicza Stan wojenny, już teraz można zobaczyć zwiastun filmu. A skoro o filmach mowa, to nie sposób nie wspomnieć o publikowanym przez nas fragmencie produkcji Prawda o rzeczach podstawowych (scenariusz, reżyseria i montaż Joanna Wojtulewicz) bazującego na doświadczeniach jednego z „Pokolenia Solidarności” Michała Bukojemskiego.

To jednak nie koniec. W numerze serwujemy także sporą porcję literatury. Rozmowa prof. Michała Januszkiewicza, dr Małgorzaty Peroń i dr. hab. Romana Bobryka o najnowszym tomie Roberta Tekielego pod tytułem Bramy ramy, kontynuuje dyskusję o publikacji książki poetyckiej 28 lat po debiucie. Zapraszamy do jej wysłuchania!

Na naszej stronie znalazły się również recenzje: Wojciech Chmielewski pisze o Piórem i pazurem Jarosława Abramowa-Newerlego, Maciej D. Woźniak szeroko omawia opowiadania Bronisława Wildsteina zebrane w tomie Lew i komedianci, Marcin Cielecki recenzuje Historię męskości, natomiast prof. Dorota Heck w wideo-rekomendacji poleca Państwa uwadze między innymi książkę Wojciech Kudyby I co dalej?, za którą pisarz, otrzymał Nagrodę Literacką imienia Marka Nowakowskiego.

Czytelnię naszego portalu zasiliły: wiersze Zbigniewa Gordzieja, fragment dziennika pandemicznego Aleksandry Dańczyszyn oraz nagranie utworu Czułość Zbigniewa Herberta w wykonaniu Stanisława Sojki.

Jesteśmy przekonani, że najnowszy numer dostarczy państwu wielu wrażeń.

Z życzeniami nie tylko przyjemnej, ale może przede wszystkim refleksyjnej lektury…

Redakcja NNCT