Czytelnia / Janusz Krasiński

Janusz Krasiński – (ur. 5 lipca 1928 roku w Warszawie) – syn Franciszka Krasny-Krasińskiego, przedsiębiorcy, właściciela znanej firmy obuwniczej „Krasny”, i Zofii z Sieczkowskich. Od 1941 roku należał do Szarych Szeregów. Po powstaniu warszawskim znalazł się w obozie w Pruszkowie, następnie kolejno w obozach: Auschwitz, Flossenbürg-Hersbruck i Dachau. Po wyzwoleniu w kwietniu 1945 roku przebywał przez dwa lata w amerykańskiej strefie okupacyjnej w Niemczech, gdzie uczył się w szkole średniej i służył w Polskich Oddziałach Wartowniczych. W 1947 roku powrócił do kraju. W tymże roku został aresztowany pod zarzutem działalności na rzecz wywiadu amerykańskiego i skazany na piętnaście lat więzienia (Mokotów, Rawicz, Wronki). Po dziewięciu latach został zwolniony w wyniku amnestii (uniewinniony dopiero w 1998 roku). Powrócił do Warszawy, gdzie początkowo pracował w drukarni oraz jako tragarz. Dwukrotnie żonaty: z Anną Gorzkowską (rozwód w 1963 roku) oraz Barbarą Stramik. Miał dwóch synów i córkę.

W 1956 roku debiutował wierszem Karuzela w tygodniku „Po prostu” (nr 39) i opowiadaniem Potworek w „Przeglądzie Kulturalnym”(nr 49). Od roku 1958 do 1969 współpracował z redakcją dwutygodnika „Współczesność”. W latach 1960–1966 był członkiem zespołu redakcyjnego Teatru Polskiego Radia. Należał także do Rady Artystycznej Studenckiego Teatru „Hybrydy” (1965) i prowadził dział prozy w tygodniku „Kultura”(1966–1975). W 1975 roku podjął pracę w redakcji miesięcznika „Dialog” oraz został recenzentem i doradcą Zespołu Filmowego „Iluzjon” (do 1979). Od roku 1991 wszedł w skład zespołu redakcyjnego czasopisma „Théâtre en Pologne”.

W 1960 roku został przyjęty do Związku Literatów Polskich (był członkiem i wiceprezesem Zarządu Głównego ZLP, a także wiceprezesem Klubu Dramatopisarzy do 1983 roku).  Należał do Polskiego PEN Clubu, Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (w latach 1987–1990 jako przewodniczący Polskiej Sekcji Dramatopisarzy) i Stowarzyszenia Filmowców Polskich.W 1989 roku był członkiem założycielem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, w latach 2005–2008 jego prezesem, a następnie prezesem honorowym. Od 1995 roku należał do Stowarzyszenia Pracowników Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa.

Krasiński był twórcą prozaikiem, dramaturgiem, autorem scenariuszy filmowych, reportaży, adaptacji teatralnych. Wydał powieści: Haracz szarego dnia (1959), Wózek (1966), Syn Wallenroda (1979), Bracia syjamscy z San Diego (2009) oraz cykl powieściowy oparty na wątkach autobiograficznych (Na stracenie (1992); Twarzą do ściany (1996); Niemoc (1999); Przed agonią (2005); ostatni tom cyklu oczekuje na wydanie). Jest autorem zbiorów opowiadań: Jakie wielkie słońce (1962), Skarga (1968), Gdybyś poszedł pierwszy (1983) oraz kilku tomów reportaży, przedrukowanych w książce Metafizyka uboju (2011). Jego sztuki teatralne, w większości mające swoje pierwodruki w miesięczniku „Dialog”, ukazały się w zbiorze Czapa i inne dramaty (1973), a dramat Kochankowie z klasztoru Valdemosa wydano jako odrębną publikację (1981). Krasiński pisał także dramaty przeznaczone dla radia – trzynaście z nich opublikowano w książce Śniadanie u Desdemony (1976). Jego sztuki i słuchowiska były prezentowane za granicą, w radiu i na scenach, między innymi w Wielkiej Brytanii, Francji, Japonii, Holandii, Czechosłowacji i na Węgrzech.

Krasiński był laureatem licznych nagród, między innymi Nagrody im. Stanisława Piętaka, Nagrody Komitetu do Spraw Radia i Telewizji za twórczość radiową i telewizyjną, Nagrody Literackiej im. Władysława Reymonta, Nagrody Polskiego PEN Clubu, Nagrody Literackiej im. Józefa Mackiewicza, Nagrody Młodych im. Włodzimierza Pietrzaka. Został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974) oraz Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis”, przyznawanym przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2006).

Zmarł 14 października 2012 roku w Warszawie.

Twórczość:

• Haracz szarego dnia, powieść; „Czytelnik” 1973
• Przerwany rejs „Białej Marianny”, reportaże; „Iskry” 1960
• Jakie wielkie słońce; opowiadania; „Iskry” 1962
• Trzeci horyzont; reportaże; „Iskry” 1964
• Wózek; powieść; „Czytelnik” 1966, 1979
• Skarga; opowiadania; „Iskry” 1968
• Czapa i inne dramaty; wybór dramatów; Państwowy Instytut Wydawniczy 1973
• Żywioł dotąd nieznany; wybór reportaży; „Iskry” 1973
• Śniadanie u Desdemony; słuchowiska radiowe i dramaty; Wydawnictwa Radia i Telewizji 1976
• Kochankowie z klasztoru Valdemosa; utwór dramatyczny; „Czytelnik” 1980
• Syn Wallenroda; powieść; Krajowa Agencja Wydawnicza 1980
• Gdybyś poszedł pierwszy; wybór opowiadań; Wydawnictwo Literackie 1983
• Na stracenie; powieść na wątkach autobiograficznych; „Versus” 1992; Arcana 2006
• Twarzą do ściany; powieść na wątkach autobiograficznych; „Czytelnik” 1996,Arcana 2006
• Niemoc; powieść na wątkach autobiograficznych; Prószyński i S-ka 1999; Arcana 2006
• Przed agonią; powieść na wątkach autobiograficznych; Arcana 2005
• Bracia syjamscy z San Diego; powieść; Arcana 2009
• Tabliczka z chleba; opowiadania i wiersze; Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie 2009
• Krzak gorejący. Dramaty; wybór dramatów; wybór i wstęp: Wanda Zwinogrodzka, opracowanie tekstów: Agnieszka Kramkowska-Dąbrowska; Instytut Badań Literackich Wydawnictwo 2013
• Przełom; powieść na wątkach autobiograficznych; Arcana 2015

Źródło:

https://polskidramat.pl/autorzy/seria/janusz-krasinski/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Janusz_Krasi%C5%84ski