Wydawnictwa / Biblioteka Pana Cogito / Zemsta ręki śmiertelnej. Interpretacje wierszy poetów XX wieku
- Francesca Fornari, Fotografie. Nie tylko „Fotografia”
- Agnieszka Łazicka, Afekt, percepcja i granice ciała. O wierszu „Poczucie tożsamości” Zbigniewa Herberta
- Piotr Kilanowski, W poszukiwaniu źródeł poezji. „Las Ardeński” Zbigniewa Herberta
- Mateusz Antoniuk, Archeologia „Przesłania Pana Cogito”
- Tatiana Pawlińczuk, Artystyczne pojmowanie prawdy w poezji Zbigniewa Herberta i Stanisława Barańczaka
- Anna Węgrzyniak, „Pamiętając o Zbigniewie Herbercie”. „Majolika” Marii Korusiewicz
- Radosław Sioma, „Źródło nieba na ziemi”. Metafizyka zachwytu: Miłosz – Herbert (rekonesans)
- Katarzyna Ciemiera, Praca pamięci. O wierszu „Roki” Czesława Miłosza
- Ewa Goczał, Ręki Mściwej groźba wiekuista. O jednej pieśni awangardowej Aleksandra Wata
- Grzegorz Bąk, „Mare Nostrum” Józefa Łobodowskiego
- Joanna Adamowska, Tadeusz Różewicz i artyści Krakowa (Witold Wojtkiewicz, Maria Jarema, Tadeusz Brzozowski)
- Izabela Piskorska-Dobrzeniecka, Poezja czasu niepoetyckiego. O „Drzewie” Tadeusza Różewicza
- Magdalena Łopata, O „Psalmie sielankowym” Tadeusza Nowaka
- Dorota Siwor, TO Tadeusza Nowaka, czyli o niemożliwych i koniecznych próbach („Pieśń o innym świecie”)
- Katarzyna Niesporek, „Dom”. O jednym wierszu Tadeusza Śliwiaka
- Krystyna Latawiec, Świat równoległy – szkic wieczności. Adam Zagajewski: „W drzewach”
- Bogusława Bodzioch-Bryła, Przybywając za późno … Adam Zagajewski „Trzej Królowie”
- Anna Hajduk, O martwej naturze rzeczy. Bronisława Maja studium przedmiotu
- Michał Kopczyk, Egzotyczne podróże Tomasza Różyckiego
- Małgorzata Peroń, Spotkanie ze śmiercią (o wierszu „właściciel” Romana Honeta)
- Krzysztof Brenskott, Cyberludowy jarmark, czyli „wgraa” Leszka Onaka i Łukasza Podgórniego. Rzecz o krakowskiej poezji cybernetycznej
Przez pięć listopadowych dni 2016 roku w Krakowie odbywały się XIII Warsztaty Herbertowskie – międzynarodowa konferencja organizowana przez Akademię Ignatianum i Instytut Myśli Józefa Tischnera. Partnerem wydarzenia było Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Fundacja PZU oraz Gmina Miasta Krakowa. W spotkaniu wzięli udział nie tylko przedstawiciele świata naukowego z całej Polski, ale także z zagranicy – łącznie aktywnie reprezentowanych było 20 uczelni z całego świata, z czego 9 uczelni zagranicznych i 11 uczelni krajowych.
Celem konferencji było przedstawienie interpretacji wierszy poetów, w szczególności związanych z Krakowem, począwszy od II Rzeczpospolitej po dzień dzisiejszy, a także spotkanie tłumaczy poezji polskiej na języki obce oraz literaturoznawców-slawistów z zagranicznych placówek naukowych. Wybrane prace zostały opublikowane w półroczniku Akademii Ignatianum „Perspektywy kultury” (nr 14 – 16) oraz w niniejszej publikacji. Osobno zaprezentowane zostały szkice poświęcone poezji Jana Polkowskiego – ukazują się w Bibliotece Pana Cogito w pozycji zatytułowanej: W mojej epoce już wymieram. Antologia szkiców o twórczości Jana Polkowskiego (1979–2017) pod redakcją Józefa Marii Ruszara i Izabeli Piskorskiej-Dobrzenieckiej, w której zebrano krytycznoliteracki dorobek ostatniego czterdziestolecia.
Zasadniczo tom zawiera interpretacje utworów poetyckich (z dużą przewagą wierszy Patrona konferencji), a także eseje o charakterze komparatystycznym, ukazujące relacje Herberta z innymi polskimi twórcami XX wieku. Niemniej tematyczna paleta jest spora i nie ogranicza się do interpretacji wierszy najsławniejszych poetów (Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Aleksandra Wata, Adama Zagajewskiego), ale przypomina twórców ciekawych i oryginalnych, choć z bardzo różnych powodów mniej znanych (do takich należy emigracyjny poeta Józef Łobodowski) czy nieco zapomnianych (jak Tadeusz Nowak i Tadeusz Śliwiak). Osobną grupę stanowią interpretacje wierszy poetów urodzonych w drugiej połowie XX wieku (Maria Korusiewicz, Bronisław Maj, Tomasz Różycki i Roman Honet), a nawet najmłodszych, zakwalifikowanych do „cyberpoezji” – zjawiska powstałego w XXI wieku. W każdym wypadku mamy do czynienia z radością pisania – zarówno poetów jak i ich badaczy – a sugestia ze sławnego wiersza Wisławy Szymborskiej, że jest to czynność dokonująca zemsty na naszej kruchości i nieuchronnym przemijaniu, jest dość przekonywująca. Niech radość czytania będzie udziałem PT Czytelnika.
Józef Maria Ruszar
