Czytelnia / Kazimierz Wierzyński

Kazimierz Wierzyński (ur. 27 sierpnia 1894 w Drohobyczu, zm. 13 lutego 1969 w Londynie) – poeta, prozaik, eseista. Studiował polonistykę, romanistykę i filozofię na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz slawistykę, filozofię i germanistykę na uniwersytecie w Wiedniu. Debiutował w 1913 roku wierszem Hej, kiedyż, kiedyż.

Po wybuchu pierwszej wojny światowej wstąpił do polskiej ochotniczej formacji wojskowej Legion Wschodni, a po jej rozwiązaniu wcielony został do armii austriackiej. W bitwie pod Kraśnikiem cała jego formacja dostała się do niewoli rosyjskiej. Wierzyński trafił do obozu w Riazaniu. Przebywając tam nauczył się języka rosyjskiego i poznawał literaturę rosyjską. Z obozu zbiegł w styczniu 1918 roku. Ukrywał się w Kijowie, gdzie wstąpił do tajnej Polskiej Organizacji Wojskowej, a następnie przedostał się do Warszawy.

W Warszawie szybko wszedł w samo centrum życia literackiego jako współpracownik pisma młodzieży akademickiej „Pro Arte et Studio”, uczestnik wieczorów w kawiarni poetyckiej Pod Picadorem, a wreszcie jako współtwórca grupy poetyckiej Skamander.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej był oficerem do spraw propagandy. Po zakończeniu działań wojennych przebywał krótko w Szwajcarii i we Francji, po czym osiadł w Warszawie, gdzie mieszkał przez cały okres międzywojenny. Był stałym współpracownikiem miesięcznika „Skamander”, „Wiadomości Literackich”, recenzentem literackim i teatralnym „Gazety Polskiej”, redagował „Przegląd Sportowy” oraz tygodnik „Kultura”. W 1925 roku wyróżniony został nagrodą literacką Polskiego Towarzystwa Wydawców. W 1928 roku otrzymał złoty medal w konkursie literackim IX Olimpiady w Amsterdamie za tom Laur olimpijski. W 1930 roku został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. W 1935 roku uhonorowany Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury, a w 1936 roku Państwową Nagrodą Literacką Ministra Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. W styczniu 1938 roku został członkiem Polskiej Akademii Literatury.

We wrześniu 1939 roku ewakuowany wraz z zespołem redakcyjnym „Gazety Polskiej” do Lwowa, przedostał się następnie do Francji, a po jej klęsce – do Stanów Zjednoczonych. W 1943 roku był założycielem i członkiem komitetu redakcyjnego „Tygodnika Polskiego” w Nowym Jorku. Współpracował z londyńskimi „Wiadomościami”, publikował w emigracyjnych wydawnictwach londyńskich i paryskim Instytucie Literackim, współpracował z Radiem Wolna Europa.

W 1964 roku wrócił do Europy, osiedlając się początkowo w Rzymie, a następnie w Londynie, gdzie zmarł w 1969 roku w szpitalu St. George’s. Kilka godzin przed śmiercią zakończył pracę nad ostatnim zbiorem wierszy – Sen mara.

Twórczość:

Poezja:

Wiosna i wino, Warszawa 1919
Wróble na dachu, Warszawa 1921
Wielka Niedźwiedzica, Warszawa 1923
Pamiętnik miłości, Warszawa 1925
Laur olimpijski, Warszawa 1927
Pieśni fanatyczne, Warszawa 1929
Rozmowa z puszczą, Warszawa 1929
Gorzki urodzaj, Warszawa 1933
Wolność tragiczna, Warszawa 1936
Kurhany, Warszawa 1938
Barbakan warszawski, Nicea 1940
Ziemia-Wilczyca, Londyn 1941
Róża wiatrów, Nowy Jork 1942
Ballada o Churchillu, Nowy Jork 1944
Podzwonne za kaprala Szczapę, Nowy Jork 1945
Krzyże i miecze, Londyn 1946
Korzec maku, Londyn 1951
Siedem podków, Nowy Jork 1954
Tkanka ziemi, Paryż 1960
Kufer na plecach, Paryż 1964
Czarny polonez, Paryż 1968
Sen mara, Paryż 1969

Proza:

Granice świata. Opowiadania, Warszawa 1933
W garderobie duchów. Wrażenia teatralne, Lwów, Warszawa 1938
O Bolesławie Leśmianie. Mowa wygłoszona na uroczystym zebraniu Polskiej Akademii Literatury, Warszawa 1939
Współczesna literatura polska na emigracji (odczyt), Nowy Jork 1943
Pobojowisko, Nowy Jork 1944
Życie Chopina, Nowy Jork 1953
Cygańskim wozem. Miasta, ludzie, książki, Londyn 1966
Moja prywatna Ameryka, Londyn 1966