Czytelnia / Stanisław Nyczaj

Stanisław Nyczaj (ur. 9 stycznia 1943 roku w Nowicy pod Kałuszem, zm. 1 kwietnia 2022 w Kielcach) – polski poeta, satyryk, krytyk literacki, edytor oraz animator życia literackiego.

W wyniku repatriacji wraz z matką zamieszkał w Opolu (1945–1946). Ukończył tamże Szkołę Muzyczną I stopnia, Liceum Ogólnokształcące imienia Marii Konopnickiej (1957–1961), filologię polską na WSP imienia Powstańców Śląskich (obecnie Uniwersytet Opolski). W okresie studiów był w kręgu przyjaciół Teatru Laboratorium „13 Rzędów” Jerzego Grotowskiego, organizował życie kulturalne, redagował pismo studenckie „Nasze Sprawy” (1964–1965), w którym debiutował jako poeta (1964) oraz krytyk literacki (1965). Pracował jako polonista w szkole średniej (1966–1970), redaktor w miesięczniku „Opole” (1970), sekretarz redakcji „Kwartalnika Nauczyciela Opolskiego”, sekretarz Zarządu Okręgu Ligi Ochrony Przyrody (1970–1972). Przewodził opolskiemu środowisku młodoliterackiemu (1964–1972), będąc przewodniczącym Opolskiego Ośrodka Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy, wiceprzewodniczącym Klubu Literackiego Związku Nauczycielstwa Polskiego, przewodniczącym Koła Młodych przy Opolskim Oddziale Związku Literatów Polskich. Prowadził między innymi seminaria z filozofii i kultury współczesnej, jako redaktor w miesięczniku „Przemiany” (1979–1981), Ośrodku Kultury Literackiej (1985–1989), Oddziale Wydawnictwa Łódzkiego i Wydawnictwie „Dom Książki” (1983–1990). Prócz zaangażowania w kilka serii wydawniczych („Bibliotekę Świętokrzyską”, „Bibliotekę Poetycką” Wydawnictwa Łódzkiego), redagował promującą młodych serię „Arkuszy Poetyckich”. Prezesował Kielecko-Radomskiemu Nauczycielskiemu Klubowi Literackiemu (1973–1996). Współzałożycielem Kieleckiego Oddziału Związku Literatów Polskich (1984), którego jest prezesem (od 1996) i zarazem członkiem Prezydium Zarządu Głównego Związku (od 2000). Współdziała z żoną Ireną (redaktorką graficzną) i synem Pawłem (zajmującym się opracowaniem komputerowym) w Oficynie Wydawniczej „STON 2” (od 1994), mającej w swym dorobku (między innymi serie: „Biblioteka Nauczycielskiego Ruchu Literackiego”, „Biblioteka Satyry”, „Twórczość Młodych”) blisko 500 tytułów głównie z zakresu literatury współczesnej, eseistyki, historii. Jest redaktorem naczelnym „Świętokrzyskiego Kwartalnika Literackiego”. Ponadto pełni funkcję konsultanta literackiego w Krajowym Centrum Kultury PZN, redagując wiele książek indywidualnych i zbiorowych (z serii „Erotyki”, „Jesteśmy”) twórców niewidomych oraz niedowidzących. Laureat licznych nagród między innymi: Nagrody Miasta Kielce (2000), Nagrody im. Jarosława Iwaszkiewicza (2008) i Złotego Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2020).

Twórczość:

Poezja:

• Przerwany sen, Warszawa 1968 
• Gry z naturą, Kielce 1975 
• Najcichsza odwaga, Warszawa 1977 
• Głos w dyskusji, Łódź 1978 
• Tęsknota za nadzieją, Łódź 1983 
• Wiersze dla ciebie, Kraków 1990
• Tęczowy świat, Kajetanów 1994
• Wiersze wybrane, Łódź 1994
• Żarty na stół. Wiersze biesiadne, fraszki, aforyzmy, groteski liryczne, kolaże Ireny Nyczaj, posłowie Tadeusza Szweja, Kielce 1995
• Najmniej słów. Aforyzmy na różne tematy, kolaże Ireny Nyczaj, posłowie Joachima Glenska. Kielce 1999
• Poezie / Poezje, Opawa 1999
• Płonący wodospad, Kielce 2003
• Aforyzmy i fraszki, Kielce 2006
• Poezje wybrane, Warszawa 2008
• Żarliwy niepokój, Wiersze wybrane / Пламенно безпокойство, Избрани стихотворения , Kielce 2015
• Czasochłon, Kielce 2019
• Złowieszcze gry z naturą, Kielce 2020
• Aforeski, Kielce 2021
• Morze w poezji i malarstwie, Kielce 2021

Dramat:

• Puls, Kielce 1988

Proza:

• Mała księga przysłów polskich (we własnym wyborze i układzie tematycznym), Radom 1993
• Księga powiedzeń i powiedzonek polskich (we własnym wyborze i układzie tematycznym), Kielce 1994
• O dzielnym kucyku i wesołych pieskach, Kielce 2001

Źródła internetowe:

Stanisław Nyczaj – Wikipedia, wolna encyklopedia