Czytelnia / Adriana Szymańska

Adriana Szymańska (ur. 1943 w Toruniu) – poetka, eseistka, krytyk literacki.

Ukończyła polonistykę na UMK. Pracowała jako bibliotekarka i nauczycielka licealna w Toruniu i Olsztynie. W 1969 roku została sekretarzem literackim w Teatrze Polskim w Bydgoszczy. W latach 1979–1987 jako redaktor w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik” prowadziła dział poezji. W latach 1979–1987 była członkiem rady redakcji miesięcznika „Przegląd Powszechny”. Należy do Oddziału Warszawskiego SPP, PEN Clubu i ZAiKS-u.

Debiutowała jako poetka w 1968 roku. Jej wiersze były tłumaczone na język angielski, francuski, niemiecki, włoski, serbski, rumuński, hebrajski i japoński. Jako krytyk literacki współpracowała z licznymi pismami literackimi, do dziś kontynuuje tę działalność w miesięczniku „Nowe Książki” i dwumiesięczniku „Topos”. Uczestniczyła w międzynarodowych spotkaniach literackich w wielu krajach Europy, a jako stypendystka Nowojorskiej Fundacji Kościuszkowskiej przebywała kilkakrotnie w USA, biorąc między innymi udział w International Writing Program w Iowa City w 1997 roku. Jest też wielokrotną stypendystką Ministerstwa Kultury i ZAiKS-u.

W 1969 roku Julian Przyboś przyznał jej nagrodę literacką za debiut Nieba codzienności, a w 1974 roku otrzymała Puchar Kryształowego Lwa z rąk Adama Ważyka, podczas X Kłodzkiej Wiosny Poetyckiej. Jest też laureatką między innymi nagrody im. Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego przyznawanej za wartości metafizyczne i religijne w poezji (1994) za zbiór Kamień przydrożny oraz trzykrotną laureatką nagrody Warszawskiej Premiery Literackiej. Jej tom Lato 1999 uhonorowano laurem Wydawców i Biblioteki Raczyńskich w Poznaniu (2000), a „Feniksem” nagrodziło ją Stowarzyszenie Wydawców Katolickich za zbiór Wtedy-dziś (2011). W 2018 roku otrzymała medal im. Księdza Jana Twardowskiego za całokształt dokonań twórczych.

Twórczość:

Poezja:

• Nieba codzienności, Olsztyn 1968
• Imię ludzkie, Gdańsk 1974
• Do krwi, Olsztyn 1977
• To pierwsze, Warszawa 1979
• Nagła wieczność, Kraków 1984
• Poezje wybrane, Warszawa 1986
• Kamień przydrożny, Wrocław 1993
• Urojenia, Warszawa 1995, 1996
• Requiem z ptakami, Wrocław 1993
• Opowieści przestrzeni, Wrocław 1995
• Lato 1999, Warszawa 2000
• In terra, Kraków 2003
• Być. 123 wiersze dawne i nowe. Wybór wierszy, Warszawa 2004
• Z dziennika dywersantki, Sopot 2006
• Autoportret niedokończony, Toruń 2007
• Ucieczka (polsko-angielski wybór wierszy), Rzeszów 2007
• W podróży, Warszawa 2008
• Wtedy-dziś, Warszawa 2010
• Złoty dzięcioł, Sopot 2015
• Z Księgi Przejścia, Sopot 2017
• Nieprzerwany dialog. Wiersze z lat 1968–2019, Warszawa 2019

Proza:

• Najpiękniejszy psi uśmiech i inne zwierzenia (opowiadania), Warszawa 1979
• Taja z Jaśminowej (minipowieść dla dzieci), Warszawa 1988, 2010
• Święty grzech (powieść autobiograficzna), Wrocław 1995
• Dziedzice i barbarzyńcy (szkice), Rzeszów 2007
• Ta inna ja (powieść autobiograficzna), Rzeszów 2008

Krytyka literacka:

• Księga objawień i inne lektury (szkice literackie), Warszawa 2012