Czytelnia / Józef Maria Ruszar

fot. Pracownia Męskich Portretów

Józef Maria Ruszar (ur. 1951) – Dyrektor Instytutu Literatury. Doktor habilitowany nauk humanistycznych, publicysta, redaktor, wydawca i wykładowca akademicki.

Ukończył filologię polską na Wydziale Polonistyki UJ, a doktoryzował się na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, w roku 2020 otrzymał tytuł doktora habilitowanego. W latach 1975-1978 studiował filozofię pod kierunkiem ks. Józefa Tischnera na Papieskim Wydziale Teologicznym. Publikował szkice i rozprawy na temat poezji Tomasa Tranströmera, Czesława Miłosza, Wisławy Szymborskiej, Jarosława Marka Rymkiewicza, Tadeusza Nowaka, Jana Polkowskiego, Wojciecha Kudyby oraz innych poetów i pisarzy. W latach 2016–2019 był kierownikiem grantu „Obrazy Boga, człowieka i świata w literaturze polskiej XX wieku” (Narodowy Program Rozwoju Humanistyki nr 11H 13 0472 82). Od roku 2004 organizuje konferencje naukowe pod nazwą Warsztaty Herbertowskie (od 2016 o charakterze międzynarodowym). XV Warsztaty Herbertowskie w 2018 roku przekształciły się w Międzynarodowy Kongres Polskiej Literatury Współczesnej (Warszawa-Kraków-Zakopane), który ma się odbywać co trzy lata. Od roku 2004 wydaje serię naukową Biblioteka Pana Cogito (47 tomów do czerwca 2020 roku), poświęconą twórczości Herberta oraz poezji polskiej drugiej połowy XX wieku. Jako publicysta współpracował głównie z „Rzeczpospolitą”, gdzie w weekendowym wydaniu „Plus-Minus” ukazywały się jego eseje z podróży w głąb cywilizacji europejskiej. Obecnie jest redaktorem naczelnym Kwartalnika Kulturalnego „Nowy Napis”.

Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2007) i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2018). Laureat Nagrody Głównej „FENIKS PRO AUTORE 2007” Stowarzyszenia Wydawców Katolickich za książkę Apostoł w podróży służbowej. Prywatna historia sztuki Z. Herberta.

Twórczość:

Książki naukowe:

Stróż brata swego. Zasada odpowiedzialności w liryce Zbigniewa Herberta (2004)
Apostoł w podróży służbowej. Prywatna historia sztuki Zbigniewa Herberta (2006)
Słońce republiki. Cywilizacja rzymska w twórczości Zbigniewa Herberta (2014)
Wytarty profil rzymskich monet. Ekonomia jako temat literacki (2017)
Mane, tekel, fares. Obrazy Boga w twórczości Tadeusza Różewicza (2019)
Zapasy ze światem Zbigniewa Herberta. Esej o życiu pisarzy w czasach pierwszych sekretarzy (2020)